KB » Computer » Systeemherstel

Systeemherstel

    Tweeten

Introductie

Een herstelpunt is een verzameling bestanden en gegevens die cruciaal zijn voor het starten van de PC. Je kan zelf een herstelpunt maken, wat heel verstandig is voordat je een grote (of gevaarlijke) wijziging op de PC gaat aanbrengen. In veel situaties wordt er automatisch een herstelpunt aangemaakt, bv. als Windows Update wordt uitgevoerd. 1 onderdeel van een herstelpunt is het register, 1 van de meest essentiele onderdelen van Windows.

Dus als er door wat voor oorzaak dan ook ergens in Windows corruptie optreedt, en je kan Windows niet meer starten (maar ook als je minder ernstige problemen hebt), dan zou het kunnen zijn dat het probleem over is als je een herstelpunt van enige dagen eerder kan terugzetten. Het hangt er van af wanneer de corruptie is opgetreden, en of je nog wel de mogelijkheid hebt om bij de herstelpunten te komen (bv. door in Veilige modus te starten).

Herstelpunten (restore points)

Wat zit er in een herstelpunt, wat gebeurt er als je zo'n herstelpunt terugzet, en wat zijn de gevaren?

Wat zit er allemaal in een herstelpunt?

Een herstelpunt bevat in elk geval altijd een complete kopie van het register.

Verder worden continu meer dan 250 bestandstypes gemonitord op wijzigingen sinds het laatst gemaakte herstelpunt. Die lijst bevat natuurlijk vooral uitvoerbare bestanden, met extensies als .DLL, .EXE en .VBS, omdat die voor een groot deel bepalen hoe de computer functioneert. Maar er zitten ook configuratiebestanden in, met extensies als .INF en .INI

In Windows 7 bevatte een herstelpunt ook oude versies (previous versions of shadow copies) van bepaalde bestanden, maar in Windows 10 is dat een nieuw feature geworden: File History (binnenkort een stuk daarover).

Voor techneuten (of liefhebbers): de complete lijst van extensies die in de gaten gehouden worden is op de site van Microsoft te vinden.

De (bedoelde) consequenties van het terugzetten van een herstelpunt

Als je alleen maar een beetje op Internet gesurfd hebt, en wat mailtjes hebt verzonden en/of ontvangen na het herstelpunt dat je wilt terugzetten, dan zal je er niets van merken (behalve dat de PC hopelijk weer zal starten, of de problemen waarvan je last had verholpen zullen zijn).

Maar als je na het tijdstip van het herstelpunt programma's geinstalleerd hebt, of Windows updates hebt aangebracht, dan moet je die acties opnieuw uitvoeren. Informatie over dit soort activiteiten wordt opgeslagen in het register, en is dus verdwenen in het oudere register uit het herstelpunt. Bovendien worden ook bepaalde uitvoerbare bestanden verwijderd.

In het stuk over het terugzetten van een herstelpunt leg ik uit hoe je kan zien wat er verandert als je kiest voor een bepaald herstelpunt.

Risico's van het terugzetten van een herstelpunt

De risico's zijn redelijk beperkt, omdat Windows (tenzij je het herstelpunt maakt vanuit de Windows Recovery Environment!!) eerst een herstelpunt maakt van de huidige situatie voor het het oude herstelpunt terugzet.

Bij het terugzetten van een herstelpunt worden geen programma's verwijderd, alleen de uitvoerbare bestanden ervan. Dat betekent dat er de nodige troep op je computer achter kan blijven. Let daarom goed op de lijst die je te zien krijgt bij het terugzetten.

Een obscuur risico is, als je een nieuw account gemaakt hebt, en een herstelpunt terugzet van voor het nieuwe account. Dan kan je dus niet meer inloggen, of makkelijk bij je oude gegevens.

Systeemeigenschappen (System Properties)

Om te werken met herstelpunten moet je vaak op in het applet Systeemeigenschappen (System Properties) zijn. Daar kom je als volgt.

Druk op de toetscombinatie Win+R (de Win-toets zit linksonderaan tussen Ctrl en Alt).

Tik in sysdm.cpl, gevolgd door Enter

Starten van de Systeemherstel wizard (alleen XP)

In Windows XP werkt het allemaal iets anders:

Maken van een herstelpunt

Windows 7, 8 en 10

Open het applet Systeemeigenschappen

Klik op het tabblad Systeembeveiliging (System Protection)

In tegenstelling tot hoe het in Windows XP ging, moet je nu bepalen over welke disk je het wilt hebben. Onder het kopje Beveiligingsinstellingen (Protection Settings) zie je een lijstje van disks. In de 2e kolom van dat lijstje zie je of Systeemherstel aan staat voor de betreffende disk. Normaal gesproken zal dat alleen het geval zijn voor de disk waarop Windows is geinstalleerd.

Als de goede disk geselecteerd is, klik dan op Maken (Create)

Tik dan een duidelijke beschrijving in voor het herstelpunt, bv. "Voor installatie van programma zus-en-me-zo" (altijd wijs om voor installatie van een programma een herstelpunt te maken).

Klik tenslotte nog een keer op Maken (Create)

Windows XP

Teruggaan naar een herstelpunt

In principe wordt er voor het terugzetten van een herstelpunt een nieuw herstelpunt gemaakt, van de huidige situatie. Dus als je na afloop niet tevreden bent kan je of een ander herstelpunt proberen, of terugvallen naar de beginsituatie.

Wat ook kan is dat Windows zelf tot de conclusie komt dat het niet lukt, en de operatie halverwege beëindigt en weer teruggaat naar de beginsituatie. Wat je dan kan doen lees je hier.

Voor Windows XP kijk je hier.

Windows 7, 8, 10

Klik op Start, en tik dan in rstrui, gevolgd door Enter. Klik dan op Volgende (Next)

Windows usually shows 1 restore point, but almost always more are available. And it doesn't hurt to see those, so put a check mark before Show more restore points

Wat een enorme verbetering is in Windows 7 en hoger, is dat je kan zien wat de gevolgen zijn van het kiezen van een herstelpunt uit de lijst. Selecteer er 1, en klik dan op Zoeken naar programma's die worden beïnvloed (Scan for affected programs)

In het bovenste deel van het dialoogvenster dat je na enige tijd krijgt zie je de onderdelen (programma's e.d.) die je kwijt gaat raken door het terugzetten (en die je dus evt. opnieuw moet installeren), en in het onderste deel zie je programma's e.d. die je juist terugkrijgt. Die programma's moet je vrijwel zeker opnieuw installeren, omdat alleen de informatie over die programma's (in bv. het register) terugkomt, maar niet de programma's zelf. Je komt dus in een inconsistente situatie terecht, waarin verschillende onderdelen van het systeem niet meer met elkaar kloppen.

Het is aan te bevelen om beide lijsten te noteren en/of een screenprint te maken (en die op een USB-stick of externe disk op te slaan, zodat je er in geval van problemen nog wel bij kunt). Als je gezien hebt wat je wilt zien, klik dan op Sluiten (Close)

Selecteer (klik op) een herstelpunt uit de lijst, en klik op Volgende (Next)

De rest wijst zichzelf. De PC zal in vrijwel alle gevallen 1 of meerdere keren herstarten.

Windows XP

Start de Systeemherstel wizard

Klik op Een eerdere status van deze computer herstellen (Restore My Computer to an Earlier Time)

Er verschijnt een kalender, waarop je kan zien op welke dagen er een herstelpunt gemaakt is (die data zijn vetgedrukt).

Selecteer het herstelpunt, en klik op Volgende. Bevestig de waarschuwing, klik nog een keer op Volgende, en Windows zal het herstelpunt terugzetten en opnieuw starten.

Terugzetten van herstelpunt mislukt

Het gebeurt vrij regelmatig bij een systeemherstel dat je een melding krijgt in de volgende trant:

Herstellen is niet voltooid, de computer kan niet worden hersteld naar: datum controlepunt van systeem. Er zijn geen wijzigingen op de computer aangebracht. (Restoration Incomplete. Your computer cannot be restored to date. No changes have been made to your computer.)

Probeer voordat je een ander herstelpunt gaat proberen eerst of dezelfde operatie wel lukt als je de computer start in safe mode. Ik heb in meerdere gevallen ervaren dat het dan probleemloos gaat.

Als het dan nog niet lukt zou je zelfs nog kunnen proberen de firewall en virusscanner uit te schakelen. Maar start dan in veilige modus zonder netwerkfaciliteiten!!

Zet het herstelpuntenmechanisme van Windows uit of aan

Windows 8 en 10

Je zet het herstelpuntenmechanisme voor elke disk afzonderlijk uit of aan. Hou er rekening mee dat elk herstelpunt wel de nodige ruimte (op de betreffende disk) kost.

Open het applet Systeemeigenschappen, en klik op het tabblad Systeembeveiliging (System Protection)

Selecteer onder het kopje Beveiligingsinstellingen (Protection Settings) met welke disk je aan de slag wilt, en klik op Configureren (Configure)

Selecteer nu Systeembeveiliging uitschakelen (Disable system protection) of Systeembeveiliging inschakelen (Turn on system protection), afhankelijk van de status toen je begon.
Als je systeembeveiliging inschakelt kan je in de onderste helft van het scherm zelf bepalen hoeveel ruimte er maximaal gebruikt mag worden.

Klik een paar keer op OK om je keuzes te bevestigen.

Windows 7

Je zet het herstelpuntenmechanisme voor elke disk afzonderlijk uit of aan. Hou er rekening mee dat elk herstelpunt wel de nodige ruimte (op de betreffende disk) kost.

Open het applet Systeemeigenschappen, en klik op het tabblad Systeembeveiliging (System Protection)

Selecteer onder het kopje Beveiligingsinstellingen (Protection Settings) met welke disk je aan de slag wilt, en klik op Configureren (Configure)

Je hebt hier in Windows 7 andere keuzes dan in Windows 8 en hoger. Op de pagina over data recovery meer info over 'vorige versies' (shadow copies), die in de keuzes hieronder een rol spelen.

Klik een paar keer op OK om je keuzes te bevestigen.

Windows XP

Weinig herstelpunten (restore points) beschikbaar

Gereserveerde ruimte voor restore points

Klik op Start - Uitvoeren (Run) en tik in sysdm.cpl, gevolgd door Enter

Klik op het tabblad Systeemherstel (System Restore) en dan in Windows 7 op Configureren (Configure) en in Windows XP op Instellingen (Settings)

Je ziet nu onderaan een schuifregelaar waarmee je kunt bepalen hoeveel procent van je diskruimte voor systeemherstel wordt gebruikt. Tenzij je heel krap in je ruimte zit zou ik de schuifregelaar op ca. 10% zetten. In Windows 7 geldt dit alleen voor de disk die je geselecteerd hebt (en kan je het dus per disk anders instellen), in Windows XP geldt het voor het systeem als geheel.

Als de schuifregelaar heel laag staat zou dat kunnen verklaren waarom er maar weinig herstelpunten zijn. Met de methode in de volgende sectie kan je controleren of er echt maar weinig herstelpunten zijn, of dat er alleen maar weinig te zien zijn in de grafische interface.

Controleren of de grafische interface wel goed functioneert (XP (en Vista?))

Deze sectie is niet echt bedoeld voor beginnende gebruikers, en is sowieso enigszins experimenteel (probeer op eigen risico!).

Vanaf Windows 7 is het herstelpunt-mechanisme drastisch veranderd. Dat werkt nu met schaduwkopieën. Daarom is het onderstaande niet van belang voor Windows 7 en hoger.

Soms zijn er in de grafische interface van systeemherstel (system restore) maar weinig vetgedrukte data te zien. Ik heb situaties meegemaakt waarin het werkelijke aantal herstelpunten veel groter was. Dat kan je als volgt onderzoeken.

Waarschijnlijk moet je Administrator rechten hebben om onderstaande acties te kunnen uitvoeren.

Herstelpunten (restore points) zitten in de map "System Volume Information", en meestal kun je daar met Verkenner (Explorer) niet bij (als je hem uberhaupt al kan zien).

Ook vanaf de command prompt zal dat niet lukken, tenzij je gebruikt maakt van de gratis tool PsExec (onderdeel van de collectie PsTools). Zorg er dus eerst voor dat je dat programma hebt gedownload en ergens hebt staan.

Open een commandoregel.

Ga met cd (change directory) commando's naar de plek waar je PsExec hebt neergezet, of tik meteen het complete commando inclusief padnaam in (bv. c:\downloads\pstools\psexec -s cmd.exe). Je kan dan de volgende stap overslaan.

Tik in: psexec -s cmd.exe
De 's' staat voor 'system', en geeft je meer rechten.

Aannemende dat je op de Windows disk staat (zal in de meeste gevallen C zijn), tik dan de volgende commando's in, steeds afgesloten met Enter. N.B.: Het 1e commando gaat er van uit dat je geen andere mappen in de hoofdmap van de Windows disk hebt staan die met 'sys' beginnen. Anders moet je een wat langer stuk intikken, bv. cd "system vol"*.

cd sys* cd _* dir /w

Je zou dan iets in de volgende geest moeten zien (onderstaande is onder een Engelstalige XP gedaan, onder een Nederlandstalige zijn de teksten vanzelfsprekend iets anders):

C:\>cd sys* C:\System Volume Information>cd _* C:\System Volume Information\_restore{F129EABE-CC4B-4C47-BEA4-9C9F9BE6FB33}>dir /w Volume in drive C has no label. Volume Serial Number is 105D-70A0 Directory of C:\System Volume Information\_restore{F129EABE-CC4B-4C47-BEA4-9C9F9BE6FB33} drivetable.txt fifo.log [RP397] [RP398] [RP399] [RP400] [RP401] [RP402] [RP403] [RP404] [RP405] [RP406] [RP407] [RP408] [RP409] [RP410] [RP411] [RP412] [RP413] [RP414] [RP415] [RP416] [RP417] [RP418] [RP419] [RP420] [RP421] [RP422] [RP423] [RP424] [RP425] [RP426] [RP427] [RP428] [RP429] [RP430] [RP431] [RP432] [RP433] [RP434] [RP435] [RP436] [RP437] [RP438] [RP439] [RP440] [RP441] [RP442] [RP443] [RP444] [RP445] [RP446] [RP447] [RP448] [RP449] [RP450] [RP451] [RP452] [RP453] [RP454] [RP455] [RP456] [RP457] [RP458] [RP459] [RP460] [RP461] [RP462] [RP463] [RP464] [RP465] [RP466] [RP467] [RP468] [RP469] [RP470] [RP471] [RP472] _driver.cfg _filelst.cfg 4 File(s) 57.456 bytes 76 Dir(s) 12.338.438.144 bytes free C:\System Volume Information\_restore{F129EABE-CC4B-4C47-BEA4-9C9F9BE6FB33}>

Elke map met de naam RPxxx bevat een herstelpunt. Als je i.p.v. het commando dir /w alleen maar dir intikt zie je ook de datum waarop het betreffende herstelpunt is aangemaakt. Met verdere cd en dir commando's kan je zien wat er in de herstelpunt-mappen zit.

Of je ook iets kunt met de inhoud van deze mappen moet nog nader door mij uitgezocht worden.

Tools om met herstelpunten te werken

Op dit moment de volgende tools:

Shadow Copy Explorer (Vista, 7, 8, 10)

Het is de bedoeling van deze tool dat je zelf de inhoud van herstelpunten kunt bekijken, en evt. niet het hele herstelpunt hoeft terug te zetten, maar er ook individuele bestanden uit kan halen.

Ik heb hier nog vrijwel geen ervaring mee, maar dit is niet iets waar een leek mee moet gaan stoeien.

De ene keer dat ik het tot nu toe geprobeerd heb zag ik volgens mij meer mappen dan er werkelijk in het herstelpunt zitten, dus op dit moment heb ik nog mijn vraagtekens bij deze tool.

Download en installatie

Je kan het programma op deze site downloaden (zoek naar Shadow Copy Explorer). Het is een portable programma, dus installatie niet nodig (alleen uitpakken).

De pagina van de maker bevat veel commentaren van andere gebruikers. Misschien goed om even door te kijken, voor je je hier aan waagt.

Werking van het programma

De info heb in deze sectie heb ik lang geleden opgeschreven, maar moet ik eerst weer checken in Windows 7, 8 en 10.

Na het starten van het programma zie je een lijst van herstelpunten, als je op List klikt.

Door er 1 te selecteren en dan op Mount te klikken, beland je automatisch in een Verkenner (Explorer)-venster.

Er wordt nl. op de Windows-schijf een snelkoppeling aangemaakt naar het betreffende herstelpunt, en in het venster zie je de inhoud (bestanden en mappen) van dat herstelpunt. Daar kan je dan mee doen wat je wilt.

Door in het programma (terwijl hetzelfde herstelpunt geselecteerd is) op Dismount te klikken wordt de snelkoppeling weer verwijderd.

Op de pagina van de maker vind je nog meer uitleg, maar een betere uitleg staat op SevenForums.com

Previous Version File Recoverer

Dit programma ziet er ook zeer interessant uit, maar nog niet geprobeerd. Op eigen risico, dus!!

Download

Je kan het programma hier vinden.

Je moet het installeren, en het wil dat je .Net framework 3.5 installeert. Dat maakt dat ik er al niet echt warm voor loop.

De commandoregel-tool vssadmin

Hiermee kan je zien hoeveel ruimte er door herstelpunten gebruikt wordt.

VSS staat voor Volume Shadow copy Service
Hier meer over "vorige versies" / schaduwkopieën.

Open een commandoregel.

Tik in: vssadmin list shadowstorage

Je krijgt dan iets te zien als:

C:\>vssadmin list shadowstorage vssadmin 1.1 - Volume Shadow Copy Service administrative command-line tool (C) Copyright 2001-2005 Microsoft Corp. Shadow Copy Storage association For volume: (C:)\\?\Volume{1454d348-fa4f-11e2-928d-806e6f6e6963}\ Shadow Copy Storage volume: (C:)\\?\Volume{1454d348-fa4f-11e2-928d-806e6f6e69 63}\ Used Shadow Copy Storage space: 8.982 GB (3%) Allocated Shadow Copy Storage space: 9.191 GB (3%) Maximum Shadow Copy Storage space: 10 GB (3%)
    Tweeten
© Henk Dalmolen
Reageer via E-mail (dalmolen@xs4all.nl)

Deze pagina is voor het laatst gewijzigd op: 11-02-23 15:44:20