KB » Computer » Uitleg van computertermen (glossary, computerwoordenboek)

Uitleg van computertermen (glossary, computerwoordenboek)

Er kan op een kolom worden gesorteerd door op de titel te klikken (en in omgekeerde volgorde door nog een keer te klikken). Dat werkt overigens alleen als je JavaScript niet op 1 of andere manier geblokkeerd hebt, hetzij via Internet opties of via programma's die reclames blokkeren. Die kan je trouwens vaak voor individuele, betrouwbare sites (zoals de mijne, natuurlijk) uitschakelen.

Nederlands	Engels	Beschrijving
Bestandssysteem	File system	De bestanden op een schijf zijn op een bepaalde manier ingedeeld en geïndexeerd. Op dit moment (2012) komen vrijwel alleen de volgende 2 bestandssystemen nog maar voor: NTFS en FAT32. Het laatste type is oud en wordt steeds minder gebruikt.
Partitie	Partition	Logische disk. 1 fysieke disk kan meer dan 1 partitie bevatten. Ook al heb je maar 1 harde schijf in je PC, je kan toch (los van USB-sticks en DVD-spelers) meerdere schijfletters hebben, bv. 1 (`C`) voor Windows, en 1 (`D`) voor gegevens zoals foto's.
Huidige disk	Current disk	De eerste letter van de commandoregel.
FAT of FAT32	FAT or FAT32	2 bestandssystemen die zeer populair waren op Windows computers. FAT is echt superantiek, FAT32 wordt nog wel regelmatig gebruikt, vooral op USB-sticks and externe disks. Tegenwoordig wordt het NTFS -bestandssysteem meer en meer gebruikt.
KVM	KVM	Staat voor Keyboard - Video - Monitor. Een KVM-switch is een schakelkastje waarop je tot 4 PC's aansluit, en maar 1 toetsenbord, muis, monitor en soms zelfs luidsprekers of headset. Met een druk op een knop schakel je over van de ene naar de andere PC.
Veilige modus	Safe mode	Een speciale manier om de PC te starten , zodat mogelijk problematische programma's niet geladen worden. Op die manier kan je soms een probleem omzeilen, en bv. een hangende PC alsnog aan de praat krijgen, zodat je reparaties kunt uitvoeren.
BIOS	BIOS	De code die in de chips op het moederbord van de PC zit. Deze code wordt altijd eerst uitgevoerd, en je kan de instellingen van het BIOS (bv. of je van de harde schijf of van een DVD wilt starten) veranderen door bij het starten van de PC een bepaalde toets in te drukken (verschilt per PC). Op PC's die in 2015 en later gekocht zijn zit doorgaans de opvolger van BIOS, UEFI. Zie verder mijn pagina over het BIOS en UEFI.
Service	Service	Een programma dat een soort tussenlaag vormt tussen Windows (het besturingssysteem) en andere programma's. Ze hebben vaak meer rechten dan normale programma's. Je ziet ze in hogere versies van Windows (zeker vanaf 7) ook in `Taakbeheer (Task Manager)`, maar je kan ze het beste beheren met het Services console.
DLL (Dynamic Link Library)	DLL (Dynamic Link Library)	DLL's zijn bibliotheken met programmacode (meestal een heleboel kleine stukjes programma, subroutines) die door verschillende programma's gedeeld wordt. Bijna elk programma moet bv. wel eens iets afdrukken, en de code die dat kan hoeft zo maar 1 keer geschreven te worden.
Zoekpad	Search path	Alle mappen die doorzocht worden als je een commando intikt na bv. klikken op `Start - Uitvoeren (Run)` Je kan zien wat het zoekpad is door vanaf de commandoregel het commando `path` in te tikken.
Access point	Access point	In de thuissituatie bestaan de meeste draadloze netwerken uit 1 access point en 1 of meer computers (laptops e.d.) die er draadloos of bedraad mee kunnen communiceren. Het access point is het centrale knooppunt van zo'n netwerk, en fungeert min of meer als de "baas" ervan. Soms zitten het access point en het modem (dat zorgt voor de verbinding naar de buitenwereld) in 1 kastje, soms zijn het 2 aparte kastjes.
BSSID	BSSID	Een BSS (Basic Service Set) is de verzameling van 1 access point met alle apparaten die er verbinding mee maken. Het BSSID is de naam van die verzameling.
ESSID	ESSID	Een ESS (Extended Service Set) is een verzameling van BSS-en plus de bedrade netwerken waaraan ze gekoppeld zijn. Het ESSID is de naam van het geheel.
Router	Router	Een apparaat dat verschillende netwerken met elkaar kan verbinden (bv. het lokale netwerk in huis met Internet). Routers hebben tegenwoordig vaak zowel een aantal poorten om apparaten (computers, printers, etc.) met kabels aan te sluiten, als de mogelijkheid om draadloos te communiceren.
Boot drive	Boot drive	De disk, floppy, CD/DVD of USB-stick waarop de code staat die als eerste na de BIOS code wordt uitgevoerd.
Boot manager	Boot manager	Een programma dat de gebruiker bij het starten van de PC de mogelijkheid biedt om te kiezen uit meerdere besturingssystemen. Een bekend voorbeeld was `BootMagic`. Tegenwoordig wordt het vaak door Windows zelf geregeld, tenzij je een multi-boot systeem wilt hebben waarop bv. ook Linux draait. Maar virtuele machines (een nieuwer concept) zijn voor veel doeleinden gemakkelijker te gebruiken.
CHS (adressering)	CHS (addressing)	Adressering van een disk kan gebeuren m.b.v. cylinders, heads en sectors, mits de disk niet groter is dan 8 GB. De nieuwere vorm van addressering is via Logical Block Address (LBA).
CMOS	CMOS	Complementary Metal-Oxide Semiconductor. Dit is een klein stukje geheugen (64 bytes) dat in stand wordt gehouden door een klein batterijtje op het moederbord. Het bevat o.a. datum en tijd.
HAL	HAL	Zie Hardware Abstraction Layer.
Initial Program Loader	Initial Program Loader	Stukje OS-afhankelijke code in het Master Boot Record, dat de besturing vanuit het BIOS overneemt.
Master Boot Record	Master Boot Record	1e fysieke sector van een hard disk. Bevat de Partition Table en een stuk code (de 1e stap na de code van het BIOS). Voorganger van de GUID Partition Table (die geen last meer heeft van de beperkingen van het MBR, zoals maximaal 4 partities en maximaal 2 TB per disk). BIOS werkt met het MBR, UEFI met de GPT.
MBR	MBR	Zie Master Boot Record.
Partition tabel	Partition table	Deze tabel is onderdeel van het MBR. Hij bevat 4 entries, 1 voor elk van de 4 partities waarin een fysieke disk onderverdeeld mag worden.
POST	POST	Zie Power-On Self Test
Real mode	Real mode	Processor toestand waarin memory adressen worden geinterpreteerd als fysieke adressen. Er wordt nog geen vertaling gemaakt van virtuele naar fysieke adressen, en daardoor is maar 1 MB beschikbaar.
IPL	IPL	Zie Initial Program Loader.
NAS server	NAS server	Staat voor Network Attached Storage. Het is eigenlijk een soort kleine computer, met een eigen besturingssysteem (ik denk vaak Linux), waarin meestal 2 tot 4 schijven gestopt kunnen worden. Je sluit de NAS server rechtstreeks aan op je router, waardoor alle computers in je lokale netwerk bij de gegevens op de NAS server kunnen. Je zou er dus bv. je mail op kunnen zetten, zodat je op elke computer je mail kan benaderen.
Disk signature	Disk signature	Zie Disk ID
Signature	Disk signature	Zie Disk ID
Drive serial number	Drive serial number	Zie Disk ID
Unique ID	Unique ID	Zie Disk ID
Disk unique ID	Disk unique ID	Zie Disk ID
Disk ID	Disk ID	Een 4-byte identifier van een disk die zich bevindt in de MBR, in sector 0, op adres 0x01B8. Er zijn veel alternatieve namen in gebruik, maar dit is de naam die door `diskpart` gebruikt wordt. Zie dit artikel.
GUID	GUID	Een hexadecimale identificatie die er ongeveer zo uitziet: D085A4AB-CAB1-4729-9DF8-FCEEDDBD19E4 Kortom van de vorm 8-4-4-4-12 (hexadecimale cijfers). Wordt o.a. gebruikt voor objecten, componenten en classes die de bouwstenen voor programma's vormen.
Global Unique Identifier	Global Unique Identifier	Zie GUID
COM	COM	Zie Component Object Model
Component Object Model	Component Object Model	De componenten in het Component Object Model zijn bestanden (meestal `.EXE` of `.DLL`) die definities van objecten bevatten. Als je een COM-object in je eigen programma (of script) aanmaakt, maak je een kopie van 1 van de classes in de COM-component. Daarna kan je gebruik maken van de eigenschappen (properties), methods en events van het object. Voor de rest fungeert de component voor de programma's die hem gebruiken als een zwarte doos. Objecten die via COM te gebruiken zijn heten COM-servers. De programma's en scripts die er gebruik van maken zijn COM-clients. Zie dit artikel op Technet van Microsoft.
DCOM	DCOM	Zie Distributed COM
Distributed COM	Distributed COM	Distributed COM, hetgeen betekent dat de componenten niet perse allemaal op dezelfde computer hoeven te staan, maar verspreid (distributed) kunnen zijn over meerdere.
WPD	WPD	Zie Windows Portable Device
Windows draagbare apparaten	Windows Portable Device	Hiermee worden mobiele telefoons, digitale camera's, MP3-spelers e.d. bedoeld. Zie Microsoft artikel 971514 (Engelse versie). Iets meer technische uitleg op Microsoft Technet (Engels).
DNS server	DNS server	Domain Naming System server: Een computer die namen (zoals www.ns.nl) vertaalt naar Internet-adressen (zoals 129.18.153.5). In veel gevallen is de router (bv. Fritz!Box) die bij je thuis staat de 1e DNS server die geraadpleegd wordt. Als die het niet weet, gaat hij DNS servers op Internet vragen, bv. bij je provider.
NTFS	NTFS	In 2013 en later het meest gangbare bestandssysteem. 1 van de grote voordelen (t.o.v. de FAT-types) is dat je voor elk bestand en elke map kan bepalen welke gebruiker er wat mee mag doen (bv. wel lezen maar niet uitvoeren of schrijven). Uitgebreidere algemene info op Wikipedia in het Engels en in het Nederlands.
PID	PID	Staat voor Process ID(entificatie). Elk process (programma, service, etc.) krijgt een uniek getal toegewezen, meestal tussen de 0 en 10000. Je kan het PID o.a. zien m.b.v. Process Explorer of op het 2e tabblad van Taakbeheer (Task Manager).
Seriële poort	Serial port	Ingang op een PC die vroeger veel voor o.a. muizen en modems werd gebruikt. Bestond uit 9 pennetjes, een rijtje van 5 en een rijtje van 4, of uit 25 pennetjes. Het seriële sloeg erop dat er maar 1 bitje tegelijk kon worden verwerkt, i.t.t. de parallele poort. Seriëel is eerst vervangen door PS/2, en later door USB.
Parallelle poort	Parallel port	Ingang op een PC die vroeger veel voor printers werd gebruikt, en bestond uit 25 pennetjes. I.t.t. bij seriële poorten werden 25 bits tegelijk verwerkt. Printers werken tegenwoordig met een USB-aansluiting.
PS/2	PS/2	Een soort aansluiting op een PC, die voordat USB in zwang kwam, veel gebruikt werd voor toetsenborden en muizen. De stekkers bestonden uit 4 pennetjes, 2 ongeveer tussen 9 en 12 uur (in een cirkel gerekend), en 2 tussen 12 en 3 uur, en uit 1 langwerpig pennetje dat onderin zat.
HTML	HTML	Staat voor HyperText Markup Language. HyperText is het mechanisme waarbij verschillende documenten (lees webpagina's) door links met elkaar verbonden worden. Webpagina's worden in HTML geschreven. Het lijkt iets op een programmeertaal, maar zoals de term 'markup' al zegt, is eigenlijk meer bedoeld om aan te geven hoe de opmaak van een document is.
Register	Registry	De verzamelde instellingen (zeg maar configuratie) van Windows. In het verleden sloegen programma's en Windows hun instellingen op in zogenaamde `.INI`-bestanden. De meeste essentiële dingen in het register worden via programma's (bijvoorbeeld van het `Configuratiescherm (Control Panel)`) gewijzigd, maar je kan er ook handmatig in gaan knoeien. Dat is sterk af te raden tenzij je heeeeel goed weet wat je doet, want zelfs een herstelpunt helpt je niet veel als je de PC zo verkloot hebt dat je niet eens meer kunt starten. Meer info op mijn pagina over het register.
Herstelpunt	Restore point	Verzameling bestanden (waaronder het register), die je in staat stellen toestand van de PC terug te zetten naar een vroeger tijdstip als je bijvoorbeeld een programma hebt geïnstalleerd dat de zaak heeft verknald.
Webserver	Web server	Een computer bij wie de browser op jouw computer webpagina's kan ophalen. Zo bevindt bv. de site van de spoorwegen, www.ns.nl, zich op een computer die dus een webserver is.
Browser	Browser	Programma waarmee jouw computer webpagina's bij een webserver (een andere computer) kan ophalen. De 3 meest bekende zijn `Internet Explorer` (de oudste), `(Mozilla) Firefox` en `Google Chrome` (de nieuwste).
HTTP	HTTP	Staat voor HyperText Transfer Protocol. Dit protocol bestaat uit de commando's die browsers en webservers gebruiken om met elkaar te communiceren. Als er iets mis gaat met het bezoeken van een webpagina zie je dan ook vaak een HTTP foutcode.
32-bits processor	32-bit processor	Elke verwerking van gegevens in een computer kost een bepaalde hoeveelheid tijd, een clock cycle, en de hoeveelheid gegevens die in die tijd verwerkt kunnen worden hangen af van een hoeveel-bits processor het is. 32 bits is gelijk aan 4 bytes, en komt overeen met 4 (normale) tekens (cijfers, letters en interpunctie). Tegenwoordig worden vrijwel alleen 64-bits processoren verkocht.
64-bits processor	64-bit processor	Zie 32-bits processor.
32-bits Windows	32-bit Windows	32-bits Windows maakt optimaal gebruik van een 32-bits processor. Het kan ook prima draaien op een 64-bits processor, maar zal veel van de voordelen daarvan niet kunnen gebruiken.
64-bits Windows	64-bit Windows	Zie 32-bits Windows.
WMI	WMI	Zie Windows Management Instrumentation
Windows Management Instrumentation	Windows Management Instrumentation	WMI is niet echt een taal, het is een objectmodel. WMI levert ons de objecten, methods en eigenschappen die we nodig hebben om met het operating system te kunnen communiceren. Je kan WMI bv. gebruiken om processen, services, schijven, registerinstellingen, enz. te benaderen. (WMI is not actually a language, it’s an object model. WMI provides us with the objects, methods and properties we need to be able to communicate with the different parts of the operating system. For example, you can use WMI to access processes and services, disk drives, registry settings, and so on.) Een alternatieve definitie: WMI (Windows Management Instrumentation) is the Microsoft implementatie van Web-Based Enterprise Management (WBEM). WMI is een database met gegevens waar programma's queries op kunnen loslaten (net als met SQL op een relationele database). Vbd.: `SELECT * FROM Win32_LogicalDisk WHERE FreeSpace > 1000000000` (Selecteer alle disks op een computer die meer dan ca. 100 MB vrije ruimte hebben.)
Web-Based Enterprise Management	Web-Based Enterprise Management	Zie Windows Management Instrumentation
WBEM	WBEM	Zie Web-Based Enterprise Management
WSH	WSH	Zie Windows Script Host
Windows Script Host	Windows Script Host	WSH levert een runtime omgeving waarmee je script in allerlei talen (VBScript, Perl, etc.) kan uitvoeren. WSH bevat ook een klein objectmodel dat objecten levert waarmee je bv. gegevens in het commandovenster kunt weergeven. (WSH provides a runtime environment that allows scripts in many different languages (VBScript, Perl, etc.) to run. WSH also contains a small object model that provides objects that let you to do things like echo data back to the command windows.)
WQL	WQL	Zie WMI Query Language
WMI Query Language	WMI Query Language	Je gebruikt WQL om binnen een scriptingtaal als VBScript bepaalde objecten waarmee je wilt werken op te halen.
Tekencodering	Character encoding	Een systeem waarbij elk teken wordt gekoppeld aan een code, zoals bij morse. In computers wordt een teken gekoppeld aan een getal, en bij Westerse talen past zo'n getal makkelijk in 1 byte (8 bits). ASCII is een mooi voorbeeld van een character encoding.
Tekenset	Character set	Wordt vaak gebruikt als synoniem voor character encoding, hoewel dit in wezen niet correct is. Zie Wikipedia.
Code page	Code page
UTF-8	UTF-8
ASCII	ASCII	Zie American Standard Code for Information Interchange
American Standard Code for Information Interchange	American Standard Code for Information Interchange	Een verzameling van Westerse letters, cijfers, leestekens en stuurcodes die gekoppeld zijn aan de cijfers 0 t/m 127, en die in 7 bits passen. In principe zou elk modern programma hetzelfde teken moeten vertonen als een byte een getal in dit bereik bevat.
Optical Character Recognition (Optische tekenherkenning)	Optical Character Recognition	Met een combinatie van een scanner en een OCR-programma kan je bv. de tekst uit een boek inscannen. Zonder programma kan dat ook wel, alleen dan krijg je een plaatje, en kan je niets met de individuele tekens beginnen. Een OCR-programma probeert de tekens op de pagina te herkennen, en er een bewerkbare tekst van te maken.
Plug and Play (aansluiten en werken)	Plug and Play	Tegenwoordig zijn bijna alle apparaten PnP-apparaten, wat betekent dat je ze aan de computer koppelt, en Windows het apparaat onmiddellijk herkent. Soms kan er nog wel gevraagd worden om stuurprogramma's te installeren.
SSD	SSD	Zie Solid State Drive.
Solid State Drive	Solid State Drive	Anno 2013 het nieuwste type harde schijf. Ze zijn veel duurder dan normale harde schijven, veel sneller en slijten sneller. Zie Wikipedia of mijn eigen stuk over SSD's.
Wisselbestand	Page file	In principe kan elke logische schijf zijn eigen page file hebben (ik gebruik de Engelse term, want ik gruwel van de naam wisselbestand). Als er in het interne geheugen te weinig ruimte is, worden (delen van) programma's of gegevens tijdelijk geparkeerd in de page file. Er wordt heel veel geschreven naar en gelezen uit deze file, waardoor hij ook heel erg gefragmenteerd kan raken. Voor meer over deze file zie Wikipedia, of een uitgebreider stuk op mijn eigen pagina's.
Virtueel geheugen	Virtual memory	Zie wisselbestand.
Virtueel geheugen	Swap file	Zie wisselbestand.
Virtueel geheugen	Paging file	Zie wisselbestand.
GPU	GPU	Zie Graphics Processing Unit
Graphics Processing Unit	Graphics Processing Unit	Een processor die meestal op de videokaart zit, en een groot deel van de specifieke grafische taken voor zijn rekening neemt. Hij is dus bv. heel belangrijk bij videogames. Zie Wikipedia (Nederlands).
WDDM	WDDM	Zie Windows Display Driver Model
Windows Display Driver Model	Windows Display Driver Model	Is vanaf Windows Vista de architectuur voor stuurprogramma's van videokaarten. Zie Wikipedia (Engels).
TDR	TDR	Zie Timeout Detection and Recovery.
Timeout Detection and Recovery	Timeout Detection and Recovery	Een mechanisme in Windows Vista en hoger om te detecteren of de GPU misschien hangt, en zo ja, om de GPU te resetten. Zie mijn stuk over dit onderwerp.
Hardware acceleratie	Hardware acceleration	Bij hardware acceleratie wordt de CPU of andere hardware gebruikt om functies sneller uit te kunnen voeren dan mogelijk is als je op de "normale" manier van de CPU gebruik maakt. Een bekend voorbeeld is het gebruik van de Graphics Processing Unit (GPU) voor het doen van berekeningen die niets met grafische doeleinden te maken hebben. Zie Wikipedia (Nederlands) of Wikipedia (Engels).
CPU	CPU	Zie Processor (Central Processing Unit)
Centrale verwerkingseenheid	Central Processing Unit	Zie Processor (Central Processing Unit)
Processor	Central Processing Unit	Het hart van de computer, de centrale verwerkingseenheid. Alle instructies van programma's worden in principe door de CPU verwerkt, hoewel delen van de verwerking aan andere processoren, bv. de Graphics Processing Unit, kan worden gedelegeerd. Zie Wikipedia (Nederlands) of Wikipedia (Engels).
Geheugen	Memory	Je kan onderscheid maken tussen intern geheugen (de chips die op het moederbord zitten) en extern geheugen (in allerlei soorten en maten, bv. harde schijven, USB-sticks en DVD's). Als je het gewoon over geheugen hebt bedoel je meestal het interne geheugen. Het cruciale verschil is dat de inhoud van het interne geheugen weg is als de stroom compleet wegvalt. Zie verder mijn pagina over (intern) geheugen.
Moederbord	Motherboard	Een hele grote kaart (printplaat) die het hart vormt van je PC. Er zit altijd een processor (CPU) en geheugen op, en aansluitingen voor allerlei apparatuur, van harde schijven tot grafische kaarten, netwerkkaarten, geluidskaarten, enz. Tegenwoordig zitten er ook vaak een grafische chip en een geluidschip op, voor mensen die minder hoge eisen stellen aan beeld en geluid.
HDD	HDD	Zie Hard Disk Drive
Harde schijf	Hard Disk Drive	In vrijwel elke PC zit minimaal 1 fysieke harde schijf, die soms onderverdeeld is in meerdere logische schijven. Maar je kan ook bv. 4 harde schijven in je PC stoppen, bv. om extra veiligheid (tegen schijven die kapot gaan) in te bouwen.
Power-On Self Test	Power-On Self Test	Een serie tests die door het BIOS worden uitgevoerd als je de PC aanzet. Zie Wikipedia (Nederlands).
AHCI	AHCI	Zie Advanced Host Controller Interface.
Advanced Host Controller Interface	Advanced Host Controller Interface	Heeft iets te maken met de overdracht van gegevens tussen het geheugen en SATA-schijven. Zie Wikipedia (Engels).
SATA	SATA	Zie Serial ATA
ATA	ATA	Zie Advanced Technology Attachment
Advanced Technology Attachment	Advanced Technology Attachment	Een standaard voor het aansluiten van harde schijven, floppy drives en DVD-spelers in computers. Werd ook wel Parallel ATA genoemd, en is in 2003 opgevolgd door Serial ATA. Zie Wikipedia (Nederlands).
IDE	IDE	Zie Integrated Drive Electronics.
Integrated Drive Electronics	Integrated Drive Electronics	Zie ATA.
PATA	PATA	Zie Parallel ATA.
Parallel ATA	Parallel ATA	Zie ATA.
Serial ATA	Serial ATA	Een standaard voor het aansluiten van harde schijven, floppy drives en DVD-spelers in computers. Is de opvolger van Parallel ATA. Voordeel is dat de (vaak rode) kabels veel dunner en flexibeler zijn, en dat ze minder last hebben van electronische verstoring door andere onderdelen en kabels. Zie Wikipedia (Ned).
RAID	RAID	Zie Redundant Array of Independent Disks.
Redundant Array of Independent Disks	Redundant Array of Independent Disks	Een verzameling technieken waarbij je een deel van je diskcapaciteit opoffert om gegevensverlies te voorkomen. Je hebt o.a. RAID-0, RAID-1 en RAID-5. Bij bv. RAID-1 bevatten 2 disks exact dezelfde informatie, zodat als 1 disk sneuvelt de computer gewoon met de andere door kan blijven draaien. Zie Wikipedia (Ned).
ACPI	ACPI	Zie Advanced Configuration and Power Interface
Advanced Configuration and Power Interface	Advanced Configuration and Power Interface	Een standaard voor configuratie van apparaten en energiebeheer (power management) door het besturingssysteem. Zie Wikipedia (Eng).
FireWire	FireWire	Een door Apple ontworpen standaard voor communicatie op hoge snelheid tussen apparaten en de PC. Zie Wikipedia (Ned).
RAM	RAM	Zie Random-access memory.
Random-access memory	Random-access memory	Dit is wat er meestal met intern geheugen wordt bedoeld. Als de stroom uitvalt is de inhoud weg. Elk adres in het geheugen is even snel toegankelijk (random access = willekeurige toegang). Zie Wikipedia (Ned).
ROM	ROM	Zie Read-only memory.
Read-only memory	Read-only memory	Dit is een vorm van RAM waarvan de inhoud alleen gelezen kan worden. Verder is het verschil met RAM dat de inhoud bewaard blijft als de stroom uitvalt. Zie Wikipedia (Ned).
PME	PME	Zie Power Management Event.
Power Management Event	Power Management Event	In simpeler tijden bestond er iets als Wake-on-LAN, maar tegenwoordig kan een computer in veel meer uit- en aantoestanden verkeren. Om er voor te zorgen dat een computer uit bepaalde van die toestanden gaat starten heeft hij een bepaalde electronische prikkel nodig, de PME. Zie Wikipedia (Eng).
Wake-on-LAN	Wake-on-LAN	Een manier om een computer uit de slaapstand te halen m.b.v. een pakketje dat over het netwerk (LAN) gestuurd wordt. Zie Wikipedia (Ned).
LAN	LAN	Zie Local Area Network.
Local Area Network	Local Area Network	2 of meer computers die via een netwerk met elkaar verbonden zijn, en niet te ver bij elkaar uit de buurt staan. Zie Wikipedia (Ned).
HPET	HPET	Zie High Precision Event Timer.
High Precision Event Timer	High Precision Event Timer	Een chip die zeer nauwkeurig de tijd kan meten, wat bv. voor het weergeven van multimedia belangrijk kan zijn. Zie Wikipedia (Eng).
Virtuele machine	Virtual machine	Een programma, de Virtual Machine Manager, doet alsof er tegelijk met je Windows-omgeving nog 1 of meer besturingssystemen op dezelfde PC actief zijn. Met toetsen kan je overschakelen van de "echte" Windows naar een virtuele Windows, of Linux, of wat dan ook, en dat is dan ook het grote voordeel t.o.v. dual-boot PC's (of triple-boot of meer, multi-boot). Zie mijn eigen pagina over virtuele machines, Wikipedia (Ned) of Wikipedia (Eng).
Multi-booting	Multi-booting	Je installeert op een PC meerdere besturingssystemen, bv. Windows XP, Windows 7 en Linux. Een speciaal programma zorgt er bij het starten voor dat je een menu te zien krijgt waarin je kunt kiezen met welk besturingssysteem je wilt werken. Als je wilt overschakelen naar een van de andere besturingssystemen moet je de PC weer helemaal opnieuw starten. Dat maakt dit systeem veel minder handig dan dat van virtuele machines. Zie Wikipedia (Eng).
VMM	VMM	Zie Virtual Machine Manager.
Virtual Machine Manager	Virtual Machine Manager	Een programma waarmee je virtuele machines beheert (en wordt ook wel Virtual Machine Monitor genoemd). Tegenwoordig wordt meer de term hypervisor gebruikt. Het meest bekende is VMware, maar er is ook een gratis programma van Microsoft, Virtual PC. Zie Wikipedia (Ned, zeer kort) of Wikipedia (Eng).
Hypervisor	Hypervisor	Zie Virtual Machine Manager.
ADSI	ADSI	Zie Active Directory Service Interfaces
Active Directory Service Interfaces	Active Directory Service Interfaces	Een objectmodel, net als WMI. Zie Wikipedia (Ned) of Wikipedia (Eng).
LDAP	LDAP	Zie Lightweight Directory Access Protocol
Lightweight Directory Access Protocol	Lightweight Directory Access Protocol	Zie Wikipedia (Ned) of Wikipedia (Eng).
DEP	DEP	Zie Data Execution Prevention
Data Execution Prevention	Data Execution Prevention	Het besturingssysteem kan in sommige gevallen herkennen of er in een stuk van het geheugen gegevens zitten of programma-instructies. Zowel door fouten in software als door kwaadaardige software (virussen e.d.) kan het gebeuren dat gegevens worden uitgevoerd alsof het instructies waren. Als DEP aan staat zorgt het besturingssysteem ervoor dat dat niet kan gebeuren. DEP is dus vooral een bescherming tegen malware. Zie Wikipedia (Eng).
Hyper-threading	Hyper-threading	1 fysieke processor bevat 2 logische processoren die bepaalde onderdelen van de computer delen. Daardoor kan de processor 2 threads (een programma kan uit meerdere threads bestaan) tegelijk kan uitvoeren. Zonder hyper-threading zou een processor in bepaalde situaties moeten wachten, terwijl dat met niet hoeft. Volgens Intel worden de prestaties van de PC hier ongeveer 30% beter van. Zie Wikipedia (Ned) of Wikipedia (Eng).
Out-of-process server	Out-of-process server	Dit is een COM-server. Meestal zal het gaan om een `.EXE`-bestand, en zal de server in een ander proces draaien dan het script (of programma). Als je een script start gaat het proces `Wscript.exe` draaien. Maar als je vervolgens een Word-object aanmaakt gaat ook het proces `Winword.exe` lopen. Zie ook In-process server, en dit artikel op Technet van Microsoft.
In-process server	In-process server	Dit is een COM-server. Meestal zal het gaan om een `.DLL`-bestand, en zal de server in hetzelfde proces draaien als het script (of programma). Als je het `FileSystemObject` aanroept vanuit een script wordt er geen nieuw proces gestart. Dat komt doordat dit object in het bestand (bibliotheek) `Scrrun.dll` gedefiniëerd is, en daardoor in hetzelfde proces draait als het script zelf. Zie ook Out-of-process server, en dit artikel op Technet van Microsoft.
WSC	WSC	Zie Windows Script Component.
Windows Script Component	Windows Script Component	Een XML-bestand met een extensie `.WSC` Je kan je zo'n bestand voorstellen als een tekstbestand dat een COM-component nadoet. Het bestand bevat script code, VBScript, JScript of een ander soort script waarmee WSH kan werken, verpakt in XML. Daarna kan je het bestand beschouwen als een bibliotheek van code, die je vanuit andere scripts en programma's kan aanroepen. Uitvoerige documentatie over dit fenomeen op MSDN van Microsoft.
MFT	MFT	Zie Master File Table
Master File Table	Master File Table	De MFT bevat gegevens over alle bestanden en mappen op de schijf. Zie Wikipedia (Engels).
HTTPS	HTTPS	Staat voor HyperText Transfer Protocol Secure. Dit is een veilige versie van HTTP. De gegevens die tussen website en browser worden uitgewisseld worden in dit geval versleuteld. Je kan zie of je een gewone of een versleutelde verbinding hebt, door te kijken naar het adres in de adresbalk. Als het begint met https:// heb je dus te maken met dit protocol.
Handle	Handle	Windows kent aan elk object waarmee programma's werken een handle nummer toe, zodat het programma daaraan kan refereren als het iets met het object wil doen. Er zijn handles voor bestanden, vensters, zelfs knoppen in vensters, etc. Als je in `Process Explorer` een proces selecteert, en dan `Ctrl+H` doet, krijg je in de onderste helft van het scherm alle handles voor dat proces te zien.
GDI	GDI	Zie Graphics Device Interface.
Graphics Device Interface	Graphics Device Interface	Het onderdeel van Windows dat alle grafische taken afhandelt, dus bv. het weergeven van een dialoogvenster op het scherm. Zie Wikipedia (Engels).
Graphics Device Interface object	Graphics Device Interface object	Elk venster gebruikt een aantal GDI-objecten, en naarmate het aantal knoppen, tabbladen, menu's e.d. groter wordt, wordt het aantal benodigde objecten ook groter. In theorie hebben Windows XP en 7 standaard een limiet van 10.000 GDI-objecten per proces, maar in de praktijk blijkt dat de zaak al veel eerder in de soep loopt, en dat je vreemde grafische verschijnselen krijgt. Je kan het gebruik van GDI-objecten bekijken met `Taakbeheer (Task Manager)` of `Process Explorer`.
SID	SID	Zie Security Identifier.
Security Identifier	Security Identifier	Een unieke identificatie van een gebruiker, gebruikersgroep of iets anders dat in het kader van veiligheid als 1 object wordt gezien. Een security identifier ziet er vaak ongeveer als volgt uit: S-1-5-21-3623811015-3361044348-30300820-1013 Voor meer info zie Wikipedia (Engels).
CRL	CRL	Zie Certificate Revocation List.
Certificate Revocation List	Certificate Revocation List	Een lijst van digitale certificaten die vervallen of ongeldig zijn. Webbrowsers controleren bv. certificaten van sites die je bezoekt. Een makkelijke manier om dat in de praktijk te zien, is de tijd op je PC op een datum (ver) in het verleden of de toekomst te zetten. Als je dan een site van bv. een bank bezoekt, zou je een melding moeten krijgen. Zie Wikipedia (Nederlands) of Wikipedia (Engels).
DST	DST	Zie Drive Self Test.
Drive Self Test	Drive Self Test	Een grondige diagnostische test die door de firmware van de schijf wordt uitgevoerd. Zou in principe geen kwaad moeten kunnen voor de disk.
Firmware	Firmware	Programmatuur die ingebakken is in een apparaat, en het bestuurt. Het is minder makkelijk te wijzigen dan normale software (vandaar de term firm = stevig). Zie Wikipedia (Nederlands) of Wikipedia (Engels).
Image	Image	Een image van een harde schijf (of andere soort opslag) is een copie van de complete inhoud van die schijf. Alle bestanden worden gecomprimeerd in 1 ander bestand opgeslagen. Dat kan vooral handig zijn voor je Windows-disk, zodat als Windows ooit een keer de geest geeft, je de complete image m.b.v. een boot-CD kunt terugzetten. Zie Wikipedia (Nederlands) of Wikipedia (Engels).
Thread (draad)	Thread	Een proces kan zich opsplitsen in talloze threads, zodat er efficiënter gewerkt kan worden. Denk bv. aan een situatie waarin het programma normaal gesproken had moeten wachten tot een bepaalde lees- of schrijfoperatie is afgehandeld. Als je die input/output-activiteiten in een aparte thread stopt kan een ander deel van de activiteiten (dat niet afhankelijk is van die in- of uitvoer) gewoon verdergaan. In principe zouden verschillende threads ook op verschillende processoren kunnen draaien, als je PC er meer dan 1 heeft (vrijwel alle moderne hebben dat), maar ik weet niet of daar in de praktijk veel gebruik van wordt gemaakt. Zie Wikipedia (Nederlands) of Wikipedia (Engels).
GAC	GAC	Zie Global Assembly Cache.
Global Assembly Cache	Global Assembly Cache	Soort opslagplaats voor dingen die te maken hebben met de Common Language Infrastructure. Zie Wikipedia (Engels).
CLI	CLI	Zie Common Language Infrastructure.
Common Language Infrastructure	Common Language Infrastructure	Een open specificatie, ontworpen door Microsoft, die de kern vormt van het .Net Framework. Zie Wikipedia (Nederlands) of Wikipedia (Engels).
Demand-paged memory management	Demand-paged memory management	Virtueel geheugen wordt aan een proces toegewezen n.a.v. een verzoek van dat proces (dat is waar demand voor staat), en in eenheden van pages.
Page	Page	Een page is de basiseenheid waarin virtueel geheugen wordt toegewezen, en is normaal gesproken 4 KB groot.
TLB	TLB	Zie Translation look-aside buffer.
Translation look-aside buffer	Translation lookaside buffer	Zie Wikipedia (Nederlands) of Wikipedia (Engels).
Portable software	Portable application	Dit zijn programma's die je niet hoeft te installeren, en die als het goed is geen enkel spoor op het systeem achterlaten. Normale programma's maken bv. snelkoppelingen (bv. op het bureaublad), schrijven instellingen in het register, etc. Doordat deze programma's niets nodig hebben wat al op de PC aanwezig is, kan je ze ook vanaf een USB-stick uitvoeren. Zie Wikipedia (Nederlands) of Wikipedia(Engels).
JavaScript Object Notation	JavaScript Object Notation	Een gestandaardiseerd gegevensformaat dat hoofdzakelijk gebruikt wordt voor uitwisseling van data tussen server en webapplicatie, als een alternatief voor xml.
nginx	nginx	`nginx` (uitgesproken: engine x) is een webserver en een reverse proxy-server voor HTTP-, SMTP-, POP3- en IMAP-protocollen, sterk gericht op hoge prestaties en laag geheugengebruik.
REpresentational State Transfer	REpresentational State Transfer	Representational state transfer (REST) is een software-architectuur voor gedistribueerde mediasystemen zoals het World wide web.
IMEI	IMEI	Zie Intel Management Engine Interface
Intel Management Engine Interface	Intel Management Engine Interface	Dit subsysteem is nodig voor het goed functioneren en maximale efficiëntie van de PC. De interface communiceert met het besturingssysteem van de PC om te controleren of het systeem goed werkt. Meer informatie op mijn pagina over drivers.
DPTF	DPTF	Zie Dynamic Platform and Thermal Framework
Intel Dynamic Platform and Thermal Framework	Intel Dynamic Platform and Thermal Framework	Het doel van deze component is goede prestaties leveren terwijl de temperatuur van de CPU laag blijft. Meer informatie op mijn pagina over drivers.
CPPC	CPPC	Zie Collaborative Processor Performance Control
Intel Collaborative Processor Performance Control	Intel Collaborative Processor Performance Control	Lijkt bedoeld te zijn om de PC zo lang mogelijk te gebruiken zonder de accu op te laden. Meer informatie op mijn pagina over drivers.
RST	RST	Zie Intel Rapid Storage Technology
Intel Rapid Storage Technology	Intel Rapid Storage Technology	Meer informatie op mijn pagina over drivers.
UEFI	UEFI	Zie Unified Extensible Firmware Interface.
Unified Extensible Firmware Interface	Unified Extensible Firmware Interface	De opvolger van BIOS. Het is een interface tussen de hardware en het besturingssysteem. Zie verder mijn pagina over BIOS en UEFI.
GPT	GPT	Zie GUID Partition Table
GUID Partition Table	GUID Partition Table	Een soort opvolger van het Master Boot Record. Heeft geen last van de beperkingen van het MBR, zoals maximaal 4 partities en maximaal 2 TB per disk. BIOS werkt met het MBR, UEFI met de GPT. Uitgebreidere info op Wikipedia in het Engels en in het Nederlands.
Systeemvak	System tray	De icoontjes rechts onderin het scherm, bv, dat van datum en tijd, luidspreker, en evt. batterijsymbool (voor een laptop). Vaak staat er ook een icoontje voor de toetsenbordinstellingen die je op dat moment gebruikt, bv. `NL` of `EN`.
TPM	TPM	Zie Trusted Platform Module
Trusted Platform Module	Trusted Platform Module	Een Trusted Platform Module is een microchip die in de computer ingebouwd is. Er wordt cryptografische informatie in opgeslagen, zoals encryptiesleutels. De informatie in de TPM is beter beschermd tegen software aanvallen van buiten en fysieke diefstal.
Switch	Switch	Een kastje met doorgaans zo'n 4 tot 8 poorten voor netwerkkabels. Je kan er allerlei netwerkapparatuur mee verbinden. Er zit wel een bepaalde intelligentie in het kastje, maar het heeft veel minder mogelijkheden dan een router. Ik heb thuis een een hele lange kabel van de router in de woonkamer (vlak bij het telefooncontact) naar de switch in de werkkamer liggen, en op de overige 7 poorten van mijn switch zijn o.a. 4 computers en 1 NAS-server aangesloten. Zie Wikipedia (Nederlands).
LBA	LBA	Zie Logical Block Address
Logical Block Address	Logical Block Address	De disk is onderverdeeld in sectoren van een vaste grootte (vroeger bijna altijd 512 bytes, tegenwoordig ook 4096 bytes) en elke sector heeft een adres. De telling begint bij 0.
Hardware Abstraction Layer	Hardware Abstraction Layer	De Hardware Abstraction Layer zorgt voor een goede wisselwerking tussen de interne hardware van een computer en het besturingssysteem. Je kan het zien als de driver (stuurprogramma) van het moederbord.
MAC-adres	MAC address	Zie Media Access Control
Media Access Control	Media Access Control	Elk netwerkapparaat (router, switch, netwerk adapter, etc.) heeft een MAC-adres. Dit bestaat uit 48 bits, en wordt weergegeven als 6 groepjes van hexadecimale getallen, bv. 1A:03:F2:AB:43:00. Het adres is ingebrand in de hardware en kan niet veranderd worden. Met de 1e 3 bytes is de fabrikant te identificeren. Andere namen zijn fysiek adres (physical address), Ethernet Hardware Address (EHA) en Burned In Address (BIA).
Packed programma	Packed program	Een packed programma is een bestand waarin gegevens en het originele programma gecomprimeerd zijn, en dat zichzelf uitpakt en start als je het uitvoert. Het grote nadeel is dan ook dat de methode gebruikt kan worden om malware te verbergen. Zie ook Wikipedia (Engels).
Event tracing	Event tracing	Programmeurs gebruiken event tracing om debugging informatie te verzamelen en in een log file op te slaan. Die info kan gebruikt worden in geval van problemen of als de performance niet goed genoeg is.
Kernel event tracing	Kernel event tracing	Event tracing voor programma's en drivers (stuurprogramma's) die in kernel mode draaien.
ESENT	ESENT	Zie Extensible Storage Engine
Extensible Storage Engine	Extensible Storage Engine	Een database engine (server) die meegeleverd wordt met Windows, en gebruikt kan worden door applicaties die gegevens met hoge performance en lage overhead willen beheren. ESENT wordt gebruikt door Active Directory, Windows Desktop Search, Windows Mail en bepaalde Windows services. Ook Microsoft Exchange maakt gebruik van de ESENT code om de mail op te slaan. De ESENT API is beschikbaar via de Windows SDK en kan gebruikt worden onder alle versies van Windows vanaf Windows Server 2000.
API	API	Zie Application Programming Interface
Application Programming Interface	Application Programming Interface	Een verzameling duidelijk gedefinieerde methodes waarmee bepaalde software componenten met elkaar moeten communiceren. Een goede API levert de bouwstenen die een programmeur kan gebruiken om een programma in elkaar te zetten. Daarvoor is het belangrijk dat goed gedocumenteerd is wat de invoer en uitvoer van componenten moet zijn.
PDO	PDO	Zie Physical Device Object
Physical Device Object	Physical Device Object	Elk apparaat in of aan de computer heeft een PDO-identifier. Hoe je ze kan vinden leg ik hier uit (voor disks, maar het werkt net zo voor andere apparaten).
UPS	UPS	Zie Uninterrupted Power Supply
Uninterrupted Power Supply	Uninterrupted Power Supply	Een apparaat dat tijdelijk kan zorgen voor stroom als de normale stroomvoorziening uitvalt. Als je belangrijke dingen hebt draaien op je PC en/of geen risico wilt lopen dat er (fysieke) schade optreedt door het uitvallen van de stroom, kan je een UPS-apparaat aankoppelen. Dat is een soort externe accu.
BCD	BCD	Zie Boot Configuration Data
Boot Configuration Data	Boot Configuration Data	Een database met hetzelfde formaat als een registerbestand, die gegevens over het bootproces bevat. Vroeger zaten deze gegevens in de file `Boot.ini`
JSON	JSON	JavaScript Object Notation.