Voorkom gegevensverlies (tijdens werk, op DVD's, schijven, etc.)
Introductie
Je kan op allerlei manieren gegevens kwijtraken:
- Er gaat tijdens het werken met de computer iets mis: de stroom valt uit, computer hangt, de browser crasht, enz. In alle gevallen kan het zijn dat je een stuk kwijt bent van wat je had ingetikt.
- CD's en vergelijkbare materialen verouderen. Er werd ooit gesuggereerd dat CD's met gemak tientallen jaren mee zouden gaan, maar je mag blij zijn als je gegevens na ca. 10 jaar nog goed leesbaar zijn.
- Harde schijven zijn ook onderhevig aan slijtage. En nog los van slijtage kan je bv. ook te ruw omgaan met een laptop (terwijl de disk actief is), kan de stroom uitvallen, etc.
- Je doet zelf iets stoms. Je hebt bv. een bestaand document geopend, er een hoop in veranderd, en wilt zowel de nieuwe versie als het originele document bewaren. Maar per ongeluk druk je op save en is het origineel weg. Aangezien er weinig te doen valt om dit soort "ongevallen" te voorkomen (behalve voorzichtig zijn) wordt dit onderwerp alleen op de pagina over dataherstel behandeld.
Tijdens het werken met de computer
Vermijd gegevensverlies tijdens het intikken van documenten of mail
Bij gebruik van normale programma's
In heel veel programma's kan je met de toetsen
Ctrl+S (de 's' van Save, oftewel bewaren)
de huidige toestand van het document opslaan.
Doe dat geregeld, zodat als de computer onderuit gaat je niet de laatste
ingetikte 50 regels kwijt bent.
Het is maar 1 toets(combinatie), en kan je een hoop ellende besparen.
Op Internet
Op Internet (bv. als je als je mailt via Google of Hotmail, of meedoet aan een forum) kan je zelfs alle tikwerk al kwijtraken als de Internetverbinding er de brui aan geeft. Helaas werkt het bovenstaande niet.
Wat je echter wel kan doen is af en toe
Ctrl+A (de 'a' van All), gevolgd door
Ctrl+C (de 'c'
van Copy), zodat alle tekst in het geheugen van de computer zit.
Verlies je de verbinding dan begin je gewoon met een nieuw mailtje, je tikt
Ctrl+V
(de 'v' van ???) en alle tekst staat weer op het scherm.
Evt. kan je zelfs tussendoor ook nog af en toe in een tekstverwerker (of
Wordpad of
Kladblok (Notepad))
de tekst plakken, dan kan je echt niets meer gebeuren.
CD's, DVD's, e.d.
Introductie
Ik ben momenteel (juni 2012) bezig mijn CD/DVD-collectie wat meer te ordenen, en besloot een aantal wat oudere CD's uit de jaren 2000-2004 eens te controleren.
Ik gebruikte destijds zelf vnl. het merk MMore, maar ben later overgeschakeld op TDK. Verder heb ik ook BASF en andere merken CD's gekregen van anderen.
Over MMore heb ik later niet al te positieve verhalen gehoord, en inderdaad, een groot deel van die CD's is in behoorlijk slechte toestand. Maar de BASF CD's zijn minstens zo erg. Mijn supersnelle splinternieuwe computer staat al een etmaal te draaien om de gegevens van een BASF CD uit 2003 te recoveren, terwijl maar 26% beschadigd was.
Het merk dat er positief uitspringt is TDK. Een CD uit 2000 is 100% OK, 1 uit 2003 is voor 7% beschadigd.
Dit toont echter wel aan dat als je belangrijke dingen (collectie foto's??) op oude CD's hebt staan, je ze beter eens kan gaan onderzoeken. Daar hoef je zelf niet veel moeite voor te doen, het neemt alleen flink wat capaciteit van je PC in beslag.
Inspectie van de CD/DVD
DiscSpeed
Het gratis programma
DiscSpeed van Nero
(staat ergens op deze pagina, waarschijnlijk rechts onderaan) is ideaal.
Oudere versies hoefde je niet te installeren, de nieuwste (7) helaas wel.
DiscSpeed heeft in sommige situaties nodig dat
AutoRun aanstaat, en stelt daar een vraag of als het nog niet het geval is.
Bij de gemiddelde gebruiker zal het echter al wel aanstaan.
In de bovenste uitklaplijst (drop-down list) kan je de CD/DVD-speler kiezen waar je mee wilt werken, maar de meeste PC's zullen er maar 1 hebben.
Nadat je een CD in de drive hebt gedaan, duurt het even voor
DiscSpeed herkent wat voor CD het is.
Informatie daarover zie je rechts, onder het kopje
Schijfinfo (DiscInfo).
Klik op het tabblad Schijf scannen (ScanDisc), en dan
op Start.
DiscSpeed gaat dan de hele CD scannen.
Bij CD's zonder problemen zal dat proces niet verschrikkelijk lang duren,
maar als er stukken niet in orde zijn kan het uren duren.
Je kan in dat geval misschien beter een reserve-PC inzetten, of als je die
niet hebt, het proces vlak voor het naar bed gaan starten.
Je wilt na afloop bij voorkeur alleen maar groene blokjes zien.
Echter zelfs gele blokjes kunnen al voldoende reden zijn voor een langdurige
scan, en het onmogelijk maken om met
Verkenner (Explorer) de files van de
CD te kunnen kopiëren.
Na afloop zie je niet alleen hoeveel procent van de CD beschadigd is, maar in de lijst onder het blokjes-patroon zelfs precies waar (in welke bestanden) de rotte plekken zitten.
Problemen
Het programma kan de melding geven dat het de CD/DVD niet kan locken, want het kan de controle niet uitvoeren als een ander programma met de CD bezig is.
Ik liep zelf tegen 2 verschillende situaties aan waarin ik de foutboodschap
kreeg: 1 waarin ik Windows Media Player had draaien,
en 1 waarin een file manager wel een overzicht gaf van alle schijven en
CD-spelers, maar niet de inhoud van de CD bekeek.
Je zou denken dat in die laatste situatie de file manager de CD dan niet vast hoeft te houden, maar toen ik nog een stap terug ging, en de inhoud van een andere schijf ging bekijken, was het probleem over.
Harde schijven
Introductie
Veel mensen realiseren zich niet wat voor een precisie-instrument een harde schijf eigenlijk is.
De kop van de harde schijf, waarmee gelezen en geschreven wordt, raakt de zeer snel ronddraaiende harde schijf niet (de 5400 of 7200 rpm die je vaak ziet in het kader van harde schijven, staat voor rotations per minute, oftewel omwentelingen per minuut). Ik heb wel eens een vergelijking gelezen van de kop van een harde schijf met een Boeing 747 die op 5 mm hoogte over het aardoppervlak raast.
Een minuscuul stofje kan fataal zijn, laat staan als iemand een laptop op tafel kwakt, terwijl de harde schijf actief is.
Maar de grootste kans op problemen ontstaat toch door veroudering en slijtage. Daarom is het verstandig om de schijven af en toe te controleren.
Er is echter nog een risico, en dat is dat de stroom uitvalt terwijl nog niet alle gegevens naar de disk zijn geschreven. Of dat je een USB stick of disk uit de computer trekt zonder hem netjes af te sluiten. Beide situaties hoeven niet fataal te zijn, maar dan moet je de write cache hebben uitgeschakeld.
Controle van de schijf
SMART
Controleer af en toe de SMART-parameters van een disk. Dat kost maar een paar minuten, en je kan er een hoop ellende mee voorkomen.
De computer zou trouwens ook zelf moeten gaan jammmeren als deze parameters op aanstaande rampen wijzen. Ik kreeg bv. bij het booten continu de melding:
SMART Failure Predicted on Primary Slave : Maxtor 6Y120L0
WARNING: Immediately back-up your data and replace your hard disk drive.
A failure may be imminent.
Press F1 to continue, DEL to enter SETUP
De melding was in zoverre terecht dat een deel van de disk behoorlijk rot was. Ik had dat deel echter in een aparte partitie ondergebracht, en die disk heeft nog minimaal 5 jaar zonder problemen gefunctioneerd. De melding was dus gebaseerd op oude gegevens, want het rotte deel werd gewoon niet meer benaderd. Ik weet niet of het mogelijk is SMART-parameters te resetten.
In het BIOS kan je normaal gesproken per disk aangeven of SMART aan of uit moet staan. Aan is natuurlijk vrijwel altijd aan te bevelen.
Scan de disk op errors
De meest voor de hand liggende manier om disks te controleren is af en toe een chkdsk te doen.
Bijna elke fabrikant van harde schijven heeft echter ook zijn eigen tool
om de harde schijf mee te controleren (bv.
SeaTools van Seagate) en evt. te repareren.
Het programma van de ene fabrikant (zoals het net genoemde van Seagate) kan soms wel disks van andere fabrikanten controleren, maar niet repareren.
Reageer via E-mail (dalmolen@xs4all.nl)
Deze pagina is voor het laatst gewijzigd op: 25-01-23 13:55:42