Woorden die met 'h' beginnen

hái (还)
háishi (还是)
hé (和)
hĕn (很)
huì (会)
huò (或)
huòzhĕ (或者)

hái

hái méi yǒu... ne

'méi yǒu' staat voor het werkwoord, om aan te geven dat de actie van het werkwoord heeft nog niet plaatsgevonden ([tyc], p. 55). 'yǒu' kan weggelaten worden: Tā méi (yǒu) jié hūn (Hij is niet getrouwd).

Als 'hái' en 'ne' worden toegevoegd wil dat zeggen dat de situatie voortduurt. Wǒ jĭjie hái méi yǒu zhăo dào duìxiàng ne (Mijn oudere zuster heeft nog geen vriend gevonden) spreekt de verwachting uit dat er nog wel een kans is dat het gaat gebeuren.

háishi

Of (kiezen uit 2 alternatieven)

háishi wordt tussen 2 stellingen geplaatst, en de luisteraar moet 1 van de 2 alternatieven kiezen ([tyc], p. 39). Vbd.: Nīmen yuànyi hē kāfēi háishi hē chá? (Willen jullie thee of koffie?).

Als het onderwerp of object in beide delen gelijk is hoeft het niet herhaald te worden. Er moet echter in beide delen een werkwoord voorkomen, ook als het hetzelfde is. Vbd.: Nĭ măi biāngxiāng háishi tā măi? (Koop jij de koelkast of doet hij het?).

háishi in de betekenis 'of' kan alleen in vragen voorkomen. In bevestigende zinnen (hij komt vandaag of morgen) moet je huò of huòzhĕ gebruiken ([bcho], p. 93).

Naast het kiezen van 1 van de alternatieven kan de luisteraar ook beide alternatieven kiezen of verwerpen ([bcho], p. 93).

Vbd.: Nĭ xĭhuan Făguó diànyĭng háishi Mĕiguó diànyĭng? (Hou je van Franse of van Amerikaanse films?). Antwoord: Wǒ dōu xĭhuan (Ik hou van allebei), of Wǒ doū bù xĭhuan (Ik hou van geen van beide).

hé

hé kan wel gebruikt worden voor het verbinden van 2 onderdelen met zelfstandige naamwoorden of persoonlijk voornaamwoorden, maar niet voor 2 delen met werkwoorden of verbal clauses ([tyc], p. 42). Voorbeelden:

Wǒ hé Lĭ xiānsheng (Ik en Mr. Li)
Zhōngguórén hé Făguórén dōu xĭhuan chī fàn (De Chinezen en de Fransen houden allebei van eten)

yĕ vergeleken met hé

Als yĕ 2 verbal clauses verbindt kan het vertaald worden als 'either' of 'and' ([tyc], p. 54). Vaak is er een equivalente constructie met hé mogelijk, maar de Chinezen hebben een voorkeur voor yĕ. Voor voorbeelden zie het stuk over yĕ

hĕn

In Tā hĕn hăo heeft hĕn vnl. tot doel om de stelling op zichzelf staand (absoluut) te maken. Zonder hĕn zou het meer een vergelijking zijn (zie ook de pagina over bijvoeglijke naamwoorden).

Anders gezegd: in een bevestigende zin is hĕn een zwak bijwoord zonder veel betekenis als bijwoord van graad. Zonder hĕn wordt vaak vergelijking of contrast bedoeld, zoals in zhèr de jĭngsè mĕi, nàr de jĭngsè bù mĕi. Hĕn mag weggelaten worden in een alternatief-vraag, zoals na jīntiān de tiānqì hăo bù hăo? In dat geval kan je antwoorden: jīntiān de tiānqì hăo.

Hier kan je zien waar hĕn staat in de rangorde van termen die veel weergeven.

huì

To know how to (do), can

Huì is hier een optative werkwoord. Het drukt subjectieve vaardigheid uit, die verkregen is door leren ([iac], p. 63). Vbd.: Wǒ huì shuō Făyǔ (Ik kan Frans spreken).

Mogelijkheid dat iets zal gebeuren

Huì kan de mogelijkheid of waarschijnlijkheid uitdrukken dat iets zal gebeuren ([tyc], p. 82). Vbd.: Huì xià yǔ (Het gaat regenen).

Combinatie met 'de'

Door aan een zin met de voorgaande betekenis 'de' toe te voegen introduceer je een gevoel van bevestiging (affirmation of confirmation) ([tyc], p. 82). Vbd.: Tā huì lái de (Hij zal komen). 'de' is niet vereist in dit soort zinnen, maar wordt wel vaak gebruikt.

huò

Wordt gebruikt voor 'of' in bevestigende zinnen (háishi in vragende zinnen) ([bcho], p. 93), nl. om statements of voornaamwoorden en zelfstandige naamwoorden aan elkaar te koppen ([tyc], p. 78).

Huòzhĕ wordt meer gebruikt in gesproken Chinees, huò is meer formeel ([tyc], p. 78).

huòzhĕ

Wordt gebruikt voor 'of' in bevestigende zinnen (háishi in vragende zinnen) ([bcho], p. 93), nl. om statements of voornaamwoorden en zelfstandige naamwoorden aan elkaar te koppen ([tyc], p. 78).

Huòzhĕ wordt meer gebruikt in gesproken Chinees, huò is meer formeel ([tyc], p. 78). Vbd.: Wǒ xĭhuan kàn bào huòzhĕ kàn xiăoshuō (I hou ervan om de krant of romans te lezen).