KB » Chinees » Input Method Editor (IME)

Input Method Editor (IME)

Wat is de IME?
De IME installeren
Gebruik van de IME
Language bar
Links

Wat is de IME?

De IME (Input Method Editor) is een component van Windows die onder elke versie van Windows beschikbaar is, maar standaard niet geïnstalleerd is.

Zodra je hem geïnstalleerd hebt kan je hem in principe in veel programma's gebruiken, bv. in je mailprogramma (in mijn geval Thunderbird), in Wordpad en in je surfprogramma (in mijn geval Firefox). Het enige wat je hoeft te doen is overschakelen naar Chinees als invoertaal.

Een leuke toepassing is ook het intikken van de karakters van een onbekend woord in het zoekvak van Google Images. Als het om een object gaat (en niet bv. om een karaktereigenschap) is dat een handige manier om achter de betekenis te komen.

Alternatieven voor de IME

Er bestaan ook talloze andere programma's waarmee je karakters kan invoeren, maar het handige is dat de IME altijd onder Windows beschikbaar is.

Wel een goed alternatief voor de IME zijn sommige websites, omdat die ook vanaf elke PC bereikbaar zijn (en je hoeft zelfs niets te installeren, zoals bij de IME).

Een goed voorbeeld is mdbg.net. Als je daar links klikt op Type Chinese gaat het ook bijzonder gemakkelijk. Hou er wel rekening mee dat de interface van de website in het Engels is.

De IME installeren

LET OP: het zou kunnen zijn dat je Administrator rechten moet hebben om de IME te kunnen installeren. Onder XP Home zal dat waarschijnlijk geen probleem zijn.

De procedure is enigszins verschillend onder Windows 7, Windows Vista en Windows XP Tussen haakjes staat steeds de Nederlandse naam van waar je op moet klikken, maar doordat ik niet van alle Windows versies een Nederlandstalige uitvoering heb ken ik die niet altijd.

Windows 7

Klik op Start

Tik in intl.cpl, gevolgd door Enter

Kies in het venster Land en taal (Region and Language) het tabblad Toetsenborden en talen (Keyboards and Languages).

Klik op de knop Toetsenborden wijzigen (Change keyboards). Je komt dan in het dialoogvenster Tekstservices en invoertalen (Text Services and Input Languages).

Als in de lijst met Geïnstalleerde services (Installed services) in het middelste vak nog geen Chinees staat, klik dan op Toevoegen (Add)
Je komt dan in het Invoertaal toevoegen (Add Input Language) dialoogvenster(tje).

Klik in de lijst op het plus-teken voor Chinees (Vereenvoudigd, Volksrepubliek China) (Chinese (Simplified, PRC)), klik dan op het plus-teken voor Toetsenbord (Keyboard) en zet tenslotte een vinkje in het keuzevakje voor Chinees (Vereenvoudigd) - Invoerstijl Microsoft Pinyin - ABC (Chinese (Simplified) - Microsoft Pinyin ABC Input Style)

Intermezzo: onder Windows XP was er maar 1 mogelijke keuze voor de IME, onder Vista waren er 2 (maar die heb ik nooit gebruikt) en onder Windows 7 zijn er ineens 6. Ik heb nog niet uitgezocht wat de verschillen tussen die 6 vormen zijn, maar ga dat binnenkort doen (nu: 12-1-2013).

Klik 3 keer op OK

In tegenstelling tot onder Windows XP hoeft de PC niet herstart te worden, en is ook de CD/DVD niet nodig.

Je ziet nu in het systeemvak (de icoontjes rechts onderaan) wat op dat moment de layout van je toetsenbord is, bv. NL (Nederlands), EN (Engels/Amerikaans) of CH. Dat is de geminimaliseerde versie van de zgn. Taalbalk (Language Bar).

Windows XP

Klik op Start - Uitvoeren (Run)

Tik in intl.cpl, gevolgd door Enter

Kies in het venster Landinstellingen (Regional and Language Options) het tabblad Talen (Languages).

Zet een vinkje in de checkbox Bestanden voor Oost-Aziatische talen installeren (Install files for East Asian languages).

Je krijgt een vraag, en beantwoord die met OK

Klik op Toepassen (Apply).

In dit stadium moet je mogelijk de Windows XP CD laden, en op OK klikken. Als het goed is gaat Windows dan uit zichzelf de benodigde bestanden van de CD kopiëren.

Vervolgens wordt je gevraagd de PC te herstarten. Ga na de herstart terug naar hetzelfde tabblad.

Klik op de knop Details (Details)

Als in de lijst met Geïnstalleerde services (Installed services) in het middelste vak nog geen Chinees staat, klik dan op Toevoegen (Add)
Je komt dan in het Invoertaal toevoegen (Add Input Language) dialoogvenster(tje).

Kies in het bovenste vakje Invoertaal (Input language) Chinees (PRC) (Chinese (PRC)), en in het onderste Keyboard layout/IME (Toetsenbordindeling/IME) Chinese (Simplified) - Microsoft Pinyin IME 3.0

Klik 3 keer op OK

Je ziet dan in het systeemvak (de icoontjes rechts onderaan) wat op dat moment de layout van je toetsenbord is, bv. NL (Nederlands), EN (Engels/Amerikaans) of CH. Dat is de geminimaliseerde versie van de zgn. Taalbalk (Language Bar).

Windows Vista

Klik op Start

Tik in intl.cpl, gevolgd door Enter

Kies in het venster Landinstellingen het tabblad Toetsenborden en Talen (Keyboards and Languages)

Klik op de knop Toetsenborden wijzigen (Change keyboards). Je komt dan in het dialoogvenster Tekstservices en invoertalen (Text Services and Input Languages)

Klik in de lijst op het plus-teken voor Chinees (Vereenvoudigd, Volksrepubliek China) (Chinese (Simplified, PRC)), klik dan op het plus-teken voor Toetsenbord (Keyboard) en klik tenslotte op het invoervakje voor Chinees (Vereenvoudigd) - Microsoft Pinyin IME (Chinese (Simplified) - Microsoft Pinyin IME)

Klik 3 keer op OK

In tegenstelling tot onder Windows XP hoeft de PC niet herstart te worden, en is ook de CD/DVD niet nodig.

Je ziet dan in het systeemvak (de icoontjes rechts onderaan) wat op dat moment de layout van je toetsenbord is, bv. NL (Nederlands), EN (Engels/Amerikaans) of MSPY (MicroSoft PinYin). De letters MS zijn grijs, de P is geel, en de Y is rood. Dat heet de zgn. Taalbalk (Language Bar).

Als de Taalbalk meer icoontjes bevat dan alleen de taal, of rechtsboven in je scherm staat, klik er dan met rechts op, en kies voor Minimize (Minimaliseren).

Gebruik van de IME

Hoe werkt het?

Je opent het programma (bv. mail) waarin je karakters wilt intikken.

Je schakelt over naar Chinees als invoertaal.

Je begint met het intikken van Pinyin tekst. De tekentjes die normaal boven sommige Pinyin tekens staan spelen geen rol.

Stel je wilt het woord tāmen (zij) intikken. Als je 'ta' intikt zou het kunnen zijn dat niet het goede karakter verschijnt. Er zijn veel karakters 'ta', en de IME kan niet weten wat jij bedoelt.

Als je vervolgens 'men' intikt moet je eerst Spatie intikken om te zien wat de IME er tot dan toe van maakt.

De IME gokt dat je waarschijnlijk het woord tāmen bedoelt, en verandert evt. ook het karakter dat oorspronkelijk voor 'ta' was gekozen. In dit stadium staat er nog een streepjeslijn onder tāmen.
Als de keuze van de IME correct is kan je die definitief maken met Enter, maar je kan ook gewoon verder tikken.

Je kan zolang doortikken als je zelf wilt, en ook als je na 10 karakters ziet dat de 1e verkeerd is kan je nog steeds terug. Maar je maakt het jezelf wel onnodig moeilijk. Ik bevestig de karakters meestal na elke 2 a 4 karakters.

Als de IME toch een verkeerde keuze maakt, hetzij voor een individueel karakter of voor een woord, dan moet je zelf die keuze corrigeren. Zolang je nog niet de definitieve Enter hebt gegeven, kan je voor alle karakters waar nog een streepjeslijn onder staat een andere keuze maken.

Nog een mooie eigenschap van de IME is dat hij een 'geheugen' heeft. Als je tā (zij) gebruikt, zal die de volgende keer iets naar voren geschoven zijn in het rijtje van 'ta'-alternatieven.

Vanaf hier gaat het verschillend voor Windows XP en Windows 7.

Windows 7

Onder Windows XP gebruikte je pijltjestoetsen om alternatieven te selecteren, onder Windows 7 PgUp en PgDn (is veel efficienter).

1 karakter intikken

Als je de letters van 1 karakter intikt, gevolgd door Spatie, krijg je een verticale lijst van karakters die voldoen. Voor de karakters staan de cijfers 1 t/m 9 (als er tenminste zoveel zijn).

Aan het schuifbalkje kan je zien of er meer dan 9 alternatieven zijn, en dan met de PgUp en PgDn toetsen naar beneden of boven bladeren. Als je een cijfer selecteert is de keuze meteen definitief geworden.

Meer karakters tegelijk intikken

Als je de letters van meer karakters intikt kan je weer met Spatie alternatieven zien. Maar nu probeert de IME van de laatste zoveel mogelijk karakters een woord te maken (woorden zijn vaak 2 karakters, maar kunnen ook 3, 4 of meer karakters lang zijn).

Als je iets verder terug wilt verbeteren kan je met Backspace terug, zonder dat je kwijtraakt wat je daarna al had ingetikt. Het enige dat er gebeurt is dat de karakters na het punt waar je op dat moment bent weer terugveranderen in tekst.

Als je ergens verder terug iets verandert, springt de cursor weer naar het einde van het tot dan toe ingetikte fragment, en kan je evt. nog andere dingen veranderen. Pas als je een keuze voor het laatste woord of karakter in het fragment hebt gemaakt is de selectie definitief.

Windows XP

Je hebt 1 of meer karakters ingetikt waar nog een streepjeslijn onder staat, en je wilt ergens een verbetering aanbrengen.

Je doet dat door met pijltjes naar links en rechts het goede karakter te selecteren, en dan pijltjes naar boven en beneden door de alternatieven te bladeren (die in een horizontaal balkje staan). Met het pijltje naar boven ga je naar rechts door het rijtje alternatieven.

Elk alternatief heeft een nummer tussen 1 en 9 dat je kan intikken om het gewenste karakter te kiezen. Als er meer dan 9 alternatieven zijn, kan je gewoon verder naar boven gaan, en verschijnt er een nieuw balkje met alternatieven (en weer de cijfers 1..9).

Eigenaardigheden van de IME

Wat in deze sectie staat werkt hetzelfde onder Windows XP als onder Windows 7.

Woorden als diănr

Het intikken van dianr werkt niet. Hoewel de 'r' een afkorting is van ér werkt het intikken van dianer ook niet. Wat wel werkt is dian-Enter-er, waarna de IME er het correcte woord van maakt.

Woorden als yīnăn (yī-năn of yīn-ăn)

Als de grens niet duidelijk is legt de IME hem zo vroeg mogelijk. yīnăn wordt dus geinterpreteerd als yī'năn. Wil je de andere optie, dan moet je na yīn een Enter doen, en dan verder gaan met ăn. De IME onthoudt toch de context, en maakt er het goede woord van.

De u met puntjes erboven (zoals in vrouw 女)

Als er in een karakter de u met puntjes voorkomt moet je de 'v' gebruiken.

Het karakter 'ng'

Type 'en' in de IME.

De opsommings-komma

In het Chinees worden rijtjes (maar ook hele zinsdelen) van een opsomming, bv. geel, blauw, groen, gescheiden door een speciaal soort komma: 、
Deze vind je onder de '\', als je tenminste hebt gekozen voor Chinese interpunctie.

De titel-tekens

Titels van boeken, films, kranten e.d. staan in het Chinees tussen speciale tekens: 《 en 》.

Hoe produceer je die? Heel simpel: met het <-teken en het >-teken.

Maar: hou er rekening mee dat het alleen werkt als je hebt gekozen voor Chinese interpunctie (dus o.a. een open punt)!!!

Problemen met de IME

Er verschijnen letters in plaats van karakters.

Oplossing: de invoermethode is omgeschakeld van Chinees naar Engels. Het karakter voor Chinees (zhōng, 中) in het IME balkje is veranderd in het karakter voor Engels (yīng, 英). Dit komt doordat je de Shift-toets hebt ingedrukt, en dat is ook de manier om het terug te veranderen.

Taalbalk

Weergeven van de Taalbalk

Als je alle mogelijkheden van de Taalbalk wilt zien, klik dan op het icoontje van de taal en kies Taalbalk weergeven. Standaard verschijnt hij dan ergens rechtsboven in het scherm.

Minimaliseren van de Taalbalk

Omgekeerd, als je de uitgebreide Taalbalk niet wilt zien, maar alleen het icoontje voor de taal, klik dan met rechts op het kleine horizontale streepje helemaal rechtsboven (Minimaliseren (Minimize)).

Omschakelen tussen talen

Je kan omschakelen tussen de 2 of 3 talen (ik gooi Nederlands er altijd uit, omdat iedereen in Nederland een Amerikaanse toetsenbordindeling gebruikt) met behulp van de toetscombinatie linker-Alt + Shift, of door te klikken op het icoontje van de taal en dan de gewenste taal te selecteren.

Het maakt daarbij niet uit of je alleen het icoontje rechtsonder ziet of de complete Taalbalk bovenin.

De Taalbalk aan je wensen aanpassen

Hoe uitgebreid de Taalbalk is (d.w.z. hoeveel icoontjes hij bevat) hangt af van de keyboard layout die je kiest. Bij Engels (EN) en Nederlands (NL) zijn er (vrijwel?) geen opties.

Als je kiest voor de Input Method Editor (dus Chinees) zijn er veel meer mogelijkheden, maar het hangt nogal af van de Windows-versie welke je in het begin te zien krijgt.

Onder alle Windows-versies geldt dat je zelf kunt instellen welke icoontjes je wilt zien. Als je de Taalbalk gemaximaliseerd hebt zie je helemaal rechts nl. altijd een horizontaal streepje met daaronder een pijltje.

Als je op het pijltje klikt, krijg je een lijst van opties waar wel of geen vinkje voor staat. Door te klikken op een optie zonder vinkje wordt het bijbehorende icoontje aan de Taalbalk toegevoegd.

De opties van de Taalbalk

Als je omschakelt naar Chinees heeft de Taalbalk een variabel aantal icoontjes. In Windows XP zijn het er in het begin standaard 7, in Vista en Windows 7 minder. Hieronder beschrijf ik alle mogelijkheden.

De icoontjes hebben de volgende betekenis:

Karakter 中 (Chinees) of 英 (Engels), gevolgd door Input Mode （W7) of Chinese / English (XP): Voor even (bv. 1 woord) omschakelen tussen de verschillende talen.
Je kan met 1 toetsaanslag of klik (zie hieronder) even overschakelen naar Engels, bijvoorbeeld om een Westerse naam in te tikken, terwijl je met diezelfde toets weer terug kunt gaan naar Chinese invoer.
Kan je bereiken met de Shift-toets of door links klikken.
Icoontje van halve of volle maan, gevolgd door Character Width (W7) of Half shape / Full shape (XP): Geen idee wat dat betekent.
Omschakelen met Shift+Space
Icoontje van een open rondje (punt) en dikke komma, of dichte vierkante punt en veel kleinere komma, gevolgd door het woord Punctuation (zelfde onder W7 en XP): Bepaalt hoe tekens als punt en komma er uit zien.
De Chinese punt wordt bv. anders (open van binnen) weergegeven als de Nederlandse, en de komma neemt evenveel ruimte in als een karakter.
Omschakelen met Ctrl+.
Het karakter 简 (simpel) of 繁 (complex), gevolgd door het woord Charset (XP): Omschakelen tussen vereenvoudigde karakters en traditionele karakters. Ik ben er nog niet achter hoe dat onder Windows 7 moet.
Icoontje van een blaadje met regels en een cursor ernaast, gevolgd door de woorden Tool Menu (W7) of Context menu (XP): Een context menu, waaruit je allerlei opties kunt kiezen.
1 van die opties heet Soft keyboard. Er wordt dan een toetsenbord op het scherm vertoond, maar ik weet niet precies wat je er verder mee kan.
Icoontje van een vraagteken en (in W7) het woord Help: Help informatie in het Engels.
Icoontje van een horizontaal streepje met daaronder een driehoekje dat naar beneden wijst: Met het bovenste kan je de Taalbalk minimaliseren, met het onderste kan je kiezen welke icoontjes je in de Taalbalk wilt zien.
1 van de opties heet Charset (XP).

Het installeren van de Chinese taal op je computer

Windows 7

Open het intl.cpl (Region and Language) applet.

Klik op het tabblad (Keyboards and Languages), en daarna op de knop (Install/uninstall languages...)

Klik op Volgende (Next), en dan op het volgende scherm op (Install display languages)

Klik op (Launch Windows Update)

Selecteer het (Chinese (Simplified) Language Pack), en klik op OK. De taal wordt dan geïnstalleerd.

Links

Google Input Tools - Input Method (IME): De Google IME schijnt beter te zijn dan die van Microsoft, o.a. omdat ie veel meer woorden kent (wordt meer up-to-date gehouden). Overigens heb ik de indruk dat de Windows 10 IME ook een stuk vooruitgegaan is t.o.v. Windows 7. Met de Google IME heb ik nog geen ervaring, maar ik hoop er spoedig (nu mei 2017) iets over te kunnen schrijven.