KB » Chinees » Vertaling van en naar het Chinees m.b.v. automatische

Vertaling van en naar het Chinees m.b.v. automatische vertaalsoftware

Introductie
Vertaalsoftware
Vertalen uit het Chinees
Tips voor als je iets in het Chinees niet begrijpt
Chinese karakters uit PDF-files halen
Nuttige sites

Introductie

In principe kan iedereen met automatische vertaalsoftware tegenwoordig vanuit het Nederlands naar een andere taal en omgekeerd vertalen. Dat geldt zelfs voor Chinees, en anders kan je desnoods als tussenstap Engels gebruiken.

Maar die vertaalsoftware is nog verre van perfect. Ik ken mensen met geadopteerde Chinese kinderen, die tot 3 jaar geleden brieven naar de voormalige pleegouders van de kinderen stuurden, vertaald met een of ander programma. Toen ze 3 jaar geleden bij die mensen op bezoek gingen bleek dat ze maar weinig van al die brieven hadden begrepen.

Voor vertaling naar het Chinees kan je, als je die mogelijkheid hebt, beter Chinezen uit je omgeving inschakelen (ga vaak eten bij het plaatselijke Chinese restaurant :-) ). Voorwaarde is natuurlijk wel dat je behoorlijk goed met ze in het Nederlands of Engels kunt communiceren. Ik heb zelf gemerkt dat het zelfs met Chinezen die goed Engels spreken (en die hier studeren op HBO of universiteit) soms nog moeilijk is om precies de nuances over te brengen van wat je in een tekst wilt hebben.

De cultuurverschillen spelen daarbij ook een rol. Zo vinden wij het niet zo vreemd als adoptie-ouders die een zeer goede band hebben met de voormalige pleegouders de brief beëindigen met 'Veel liefs'. Maar dat is voor Chinezen wel heel erg 'over the top'. Aan de andere kant kwam er een keer een brief van een dochter van pleegouders, die begon met (letterlijk vertaald) 'Geliefde oom en tante'. Dan voel je je als adoptie-ouder zeer vereerd, als ze je oom en tante noemen. Alleen worden die termen in China ook i.h.a. gebruikt voor mensen van een oudere generatie. Genoeg voer voor misverstanden dus.

Maar goed, als je naar het Chinees wilt vertalen, en je hebt zelf niet heel veel Chinese kennis of andere Chinese assistentie, dan kan je beter maar, op hoop van zegen, helemaal op de vertaalsoftware vertrouwen.

Vertaalsoftware

Er zijn 2 categorieën: websites en programma's.

Websites

Een vrij onbekende site is deepl.com
Ik heb er alleen in het Russisch iets mee geprobeerd, maar het resultaat was beter dan welke andere vertaalmachine dan ook.

Ik nog niet uitgebreid gebruik gemaakt van vertalen.nu, maar de vertaalde zinnen die eruit rolden deden niet of nauwelijks onder voor Google Translate.

Van de andere 2 vind ik mdbg.net duidelijk beter dan Google, maar het grote nadeel van de eerstgenoemde site is dat die niet van en naar Nederlands kan vertalen.

Google

Als je in de browsers Internet Explorer of Firefox naar de site van Google gaat, dan kan je bovenaan het scherm klikken op Meer (More), en in het menu dat je dan krijgt op Vertalen (Translate)

Je kan vervolgens in de linkerhelft van het scherm (rond het midden) een taal selecteren (bv. Nederlands) door er op te klikken, of proberen de taal automatisch te laten herkennen (door te klikken op Taal herkennen (Detect language))

Je kan dan *of* tekst intikken in het linkervak, *of* tekst uit een ander programma of van een andere plek knippen en plakken.

In het rechtervak verschijnt de vertaling, maar het kan zijn dat je nog niet de goede doeltaal ingesteld hebt staan. Bij mij staat er bv. standaard Naar: Engels

Klik op dat vakje en kies voor Chinees (vereenvoudigd) (Chinese (Simplified))

Dan wordt de vertaling automatisch naar het Chinees omgezet.

Mdbg.net

Ga naar de vertaalpagina van mdbg.net

Op deze site wordt gebruik gemaakt van Microsoft Bing Translator, en helaas kan je alleen tussen Engels en Chinees vertalen.

Zet de te vertalen Engelse of Chinese tekst in het grote lege witte vak, en klik op 1 van de 2 knoppen die er naast staan: English => Chinese of Chinese => English

Vertalen.nu

Ga naar vertalen.nu

Zet de te vertalen Engelse of Chinese tekst in het grote lege witte vak, selecteer onder het vak de brontaal en de doeltaal, en klik op de knop vertaal!

Babylon

Ga naar Babylon

Voor het geval er een zeer opdringerige reclame in beeld verschijnt moet je nu eerst op een knop midden onder in beeld klikken.

Zet dan de te vertalen Engelse of Chinese tekst in het grote lege witte vak aan de linkerkant. Selecteer in de bovenste lijst tussen de 2 witte vakken de brontaal (Dutch of Chinese (s)), selecteer in de onderste lijst de doeltaal, en klik op de knop Translate

Programma's

Volgt later.

Vertalen uit het Chinees

Als je enige kennis van het Chinees hebt kan je nu een combinatie maken van 1 van de vertaalsites met je eigen kennis.

Soms maken de vertaalsites er iets compleet onzinnigs van, en dan kan je met de woordenboeksites die ik hier noem kleine stukjes tekst zelf opzoeken.

Afhankelijk van hoe bedreven je bent, kan je daarbij ook gebruik maken van onderstaande tips.

Tips voor als je iets in het Chinees niet begrijpt

Namen

Als je 2 a 3 karakters tegenkomt die totaal onverklaarbaar zijn, vraag je dan af of het een naam zou kunnen zijn. In sommige leerboeken zijn namen onderstreept.

Samentrekking van 2 karakters uit 1 categorie tot 1 woord

Een paar simpele voorbeelden:

竹木 (zhúmù) wordt door het woordenboek mdbg.net als 1 woord gezien: bamboe en hout.
Terwijl je ze ook in een lijstje zou kunnen zetten, gescheiden door komma's.
玉贝 (yùbèi) staat weliswaar niet in het bovenstaande woordenboek (en ik heb het in geen enkel kunnen vinden), maar het stond wel als 1 woord in een lijst in een leesboek, voor de rest gescheiden door komma's. Daardoor beschouwde ik het als 1 woord, en snapte ik niet wat het betekende.
Maar het is niet 1 woord, het staat voor jade (het 1e karakter) en schelpen (het 2e). (Vroeger waren schelpen een betaalmiddel, dus het kan zijn dat ze als 1 woord zijn weergegeven omdat het beide om kostbaarheden gaat.)
Dit soort dingen kan je aardig op het verkeerde been zetten.

Titels van boeken, films, etc.

Als je bv. het volgende tegen zou komen: 《我们》 (wǒmen), dan zou het gaan om een boek, film, krant o.i.d. met de titel "Wij".

1 karakter kan meerdere uitspraken (en betekenissen) hebben

Veel karakters hebben meerdere mogelijke uitspraken. Een voorbeeld wat veel mensen al snel in hun Chinese studie leren is slapen: 觉, oftewel jiào.

Je komt dus zo'n karakter in een tekst tegen, en denkt dat het slapen betekent. Maar je weet nog niet dat het ook jué kan zijn (betekent o.a. voelen).

Het kan dus de moeite lonen om dit te controleren, als je een karakter totaal niet kan plaatsen in de context. En er zijn 2 manieren om dat te doen.

De 1e is dat je een woordenboek hebt waar bij elk karakter verwezen wordt naar mogelijke alternatieven. Ik ken er tot nu toe maar 2, en dat zijn deze en deze.

De 2e mogelijkheid, die voor iedereen toegankelijk is, is heel simpel. Als je wel eens gebruik maakt van de woordenboeksite mdbg.net, dan tik je normaal gesproken, als je het karakter voor slapen wilt opzoeken, waarschijnlijk jiaò in. Of alleen jiao.

Maar als je het *karakter* op de site invoert krijg je alle uitspraken van dat karakter te zien.

Komma's

Denk niet (vanuit een Nederlands perspectief bekeken) dat de zin pas eindigt als er een punt staat.

Chinezen hebben de neiging om eindeloos lange zinnen te maken, waarbij alles met komma's aan elkaar geknoopt is.

Speciale komma

Let in het bijzonder op de speciale komma, die er als volgt uitziet: 、

Die komma betekent dat er een opsomming van een aantal onderdelen komt. Als je in het Nederlands bv. zou zeggen: ik hou van de kleuren rood, blauw, geel en groen, dan zouden de 1e 2 komma's de speciale zijn.

In dit geval zou het niet veel uitmaken of je het verschil tussen de normale en speciale komma over het hoofd ziet. Maar soms zijn de stukken tussen de speciale komma's hele zinsdelen, en dan kan het verschil tussen de komma's een behoorlijke invloed hebben op je begrip van de zin.

Speciale punt

Soms zie je een dikke punt tussen 2 karakters staan, maar dan geen punt die op dezelfde hoogte zit als de onderkant van de karakters, maar op middelhoogte.

Dit betekent bijna altijd dat het om een buitenlandse naam gaat. Ik kwam bv. dit tegen: 乔奇。Ｄ。伯力森 (de punt is niet correct, want hij behoort dus een stuk hoger te staan, maar ik weet nog niet hoe ik die zelf moet reproduceren).

Er staat: Qiáoqí . D . Bólìsēn, en voor zover ik nu kan nagaan betekent het George D. Prentice.

Uitdrukkingen en chengyu's

Er zijn heel veel vaste uitdrukkingen van 4 karakters (en soms meer).

Sommige ervan zijn gewoon vaste uitdrukkingen, zoals bv. 青山水秀 (qīngshān shuĭxiù, letterlijk: bergen groen, water helder). De echte betekenis is iets als 'prachtig landschap'.

Nog veel lastiger te doorgronden zijn de chengyu's, die uit 4 karakters bestaan. Een chengyu is altijd voortgekomen uit een verhaal.

Een bekende chengyu gaat bv. over een boer die vindt dat zijn plantjes niet snel genoeg groeien, en ze een handje helpt door ze steeds een beetje uit de grond te trekken. Het gevolg is natuurlijk dat de plantjes dood gaan.

De chengyu is 拔苗助长 (bámiáo zhùzhăng), en betekent letterlijk: trekken zaaiplantjes helpen groeien. De figuurlijke betekenis is: dingen verpesten door een verlangen naar snel succes, of door overdreven enthousiasme.

Wees er dus altijd bedacht op dat als je 4 karakters tegenkomt die je, zelfs als de betekenis kent, niet kan verklaren, het 1 van deze 2 zou kunnen zijn.

Vaak weet je niet precies waar de grenzen van de chengyu of uitdrukking liggen. Hoe kan je daar achterkomen? Op voorwaarde dat de uitdrukking in bovengenoemd woordenboek voorkomt, kan je de uitdrukking, inclusief een paar karakters ervoor en erna in het invoerveld tikken of plakken, en mdbg.net herkent de chengyu of uitdrukking dan wel.

Google Images

Als je karakters/woorden tegenkomt die multi-interpretabel zijn, bv. een kledingstuk waarvan je woordenboek zegt dat het zowel een overhemd als ondergoed kan zijn, tik dan de karakters in het Chinees in Google Images in.

Hetzelde geldt bv. voor voedseltermen, waarbij mijn ervaring is dat elk woordenboek iets anders zegt. En natuurlijk gaat het ook vaak om soorten voedsel die wij hier niet kennen.

Chinese karakters uit PDF-bestanden halen

Voor mensen die zelf geen Chinees beheersen zijn PDF-bestanden (in elk geval die met Chinese karakters) extra lastig. Het lijkt nl. bijna onmogelijk te zijn om de karakters te selecteren, kopiëren en in een normaal tekst-bestand (zoals van Word) te plakken, zodat je de tekst door een vertaalmachine kan halen.

Daarbij zijn er zijn 2 soorten situaties die je kan tegenkomen, en in de 2e moet je sowieso naar andere middelen zoeken:

Het gaat om een "echt" PDF-bestand.
Dat betekent dat de Chinese karakters als codes in het bestand zitten. En er bestaan programma's om die karakters er weer uit te halen en in bijvoorbeeld een Word-document te zetten.
Een scan van een Chinese tekst is omgezet naar een PDF-bestand.
Dat betekent dat het bestand in wezen gewoon een plaatje bevat. Er bestaan ook programma's en websites om met of zonder scanner de karakters uit een plaatje te halen. Dat heet OCR, Optical Character Recognition.

Karakters uit een echt PDF-bestand halen

PDF Plain Text Extractor 4.0

Dit programma kan je hier downloaden (kies voor de Standard Version).

Je kan het programma 15 dagen gratis proberen voor je het moet kopen. In de proefperiode worden maximaal 5 pagina's van een PDF-document verwerkt. Het programma kost bijna 60 dollar.

Het programma werkt behoorlijk simpel. Na het installeren ga je in het venster linksboven naar de map waar de om te zetten PDF-bestanden staan.

Als er meerdere bestanden staan en je wilt er maar een deel omzetten, dan selecteer je die linksonder.

Als je klaar bent met selecteren of ze allemaal wilt omzetten klik je op Edit - Add to Convert List

Als je geen files geselecteerd hebt komt er nu eerst nog de vraag of je ook alle PDF-bestanden in submappen wilt meenemen. Dat zal in de meeste gevallen niet de bedoeling zijn, dus klik je op No

Als het goed is verschijnen de bestanden dan in het venster rechtsboven.

Klik tenslotte op Edit - Convert Files

Je krijgt nog de kans om wat instellingen te veranderen, en vooral de Page range is daarbij van belang. Als je alle pagina's wilt omzetten klik je op All, anders vul je achter Pages een bereik in, bv. 5-13 (pagina's 5 t/m 13).

Als je het vakje voor Output PDF information aanvinkt krijg je, zelfs als de operatie niet lukt, iets te zien over hoe het PDF-bestand gemaakt is. Ik zag bv. dat mijn bestand met een scan-programma is gemaakt. Vandaar dat ik dus ook geen resultaten kreeg met dit programma.

Tekens van een gescande PDF laten herkennen

Er zijn 4 methodes:

Het bestand opsturen naar een website.
Het bestand afdrukken en een OCR-programma gebruiken om de tekens te herkennen.
Een programma gebruiken dat kan ontcijferen wat er op dat moment op het scherm staat.
Een programma dat een PDF-file zonder gebruik van scanner kan scannen met OCR

Met de laatste 2 methodes heb ik geen succes gehad. De 1e lijkt het meest eenvoudig en aardig te werken (maar moet het nog grondig controleren). De 2e methode is mij niet gelukt met gratis programma's, hoewel die er wel zijn. Bij een niet-gratis programma ging het wel goed, maar dan moet je denken aan prijzen rond de 100 Euro.

Een gratis website gebruiken

Ik heb er 2 ontdekt, en 1 geprobeerd. Op beide sites kan je gratis je PDF-bestand laten omzetten naar een tekst met normale karakters.

Voor het geval je dit i.v.m. privacy een vervelend idee vindt, op de 1e site zeggen ze in de FAQ expliciet dat ze het bestand onmiddellijk na verwerking weggooien. Je hoeft ook geen naam, mail-adres of wat dan ook op te geven. Maar je hebt natuurlijk geen enkele garantie m.b.t. wat ze met je materiaal gaan doen. Beide sites zien er echter in mijn ogen sympathiek en betrouwbaar uit.

Als je een aantal keren met succes van zo'n site gebruik hebt gemaakt zou je kunnen overwegen een kleine donatie te geven, want zij moeten ook ergens van leven :-). En het is heel wat goedkoper dan een vertaalbureau.

Merrill Translations

Ga in je browser naar de site.

Eerst selecteer je achter Lang de taal: Chinese (sim) of, als je tekst in traditionele karakters geschreven is (bv. omdat ie uit Taiwan komt) Chinese (tra)

Dan klik je op Browse, en ga je op je computer naar het bestand dat je wilt laten omzetten.

Dan klik je op de knop Process, en na een aantal minuten staat er een link op je scherm. Als je daarop klikt verschijnt de tekst in karakters, en kan je die kopiëren en ergens anders in plakken (bv. in een Word document).

Ik heb 12 regels van elk zo'n 30 karakters vergeleken met het origineel, en er lijken zo'n 6 kleine fragmentjes van 4 a 5 karakters te zijn waar hij het spoor is bijster geraakt. Verder zijn er op 2 plaatsen een paar losse karakters bijgekomen, op een afstandje van de rest. Een paar van de fouten zijn verklaarbaar doordat het originele PDF-bestand niet met een hele goede printer is afgedrukt.

To-Text Converter

Ga in je browser naar de site.

Ik heb deze niet geprobeerd, maar het werkt ongeveer gelijk aan de voorgaande.

Een OCR-programma met je scanner gebruiken

Van de 3 geprobeerde programma's lijkt alleen het niet-gratis programma, ABBYY FineReader, te werken.

Het programma Omnipage van Nuance staat ook goed bekend, kan ook Chinees aan, en is wat goedkoper dan ABBYY FineReader. Omnipage kost 99 Euro, maar voor zover ik kan zien is er geen probeer-versie.

SimpleOCR, versie 3.1

Dit programma kan je hier downloaden.

Het programma is gratis.

Het ziet er allemaal wel cool uit, o.a. met enkele mooie demo-filmpjes, maar helaas kan het maar 4 talen aan (en geen Chinees).

Free OCR to Word, versie 5.3.5

Dit programma kan je hier downloaden.

Dit programma is gratis maar probeert je extra componenten te laten installeren, dus PAS OP BIJ HET INSTALLEREN!

Van dit programma snap ik helemaal niets. Ik kan niet eens de help-functie aan de praat krijgen.

ABBYY FineReader, versie 11

Je kan hier een probeerversie downloaden. Je moet wel je naam en mail-adres achterlaten, want ze sturen de download-link via mail.

Je kan het 15 dagen proberen. Het produkt kost 129 Euro.

Dit is het enige produkt van deze categorie die goed lijkt te werken, maar het is dan ook een vrij duur programma.

Een wat uitgebreidere beschrijving van de werking volgt nog, maar het is vrij simpel.

De resultaten zijn erg goed. Ik heb dezelfde 12 regels tekst vergeleken als van de website, en er is maar 1 karakter fout, en 2 uitroeptekens zijn herkend als een verticaal streepje ('|').

Een programma gebruiken dat tekst op je scherm kan herkennen

In deze categorie heb ik tot nu toe geen goede programma's gevonden.

Screen OCR, versie 11.2

Dit programma kan je hier downloaden.

Je kan het 21 dagen proberen, maar dan heeft het als beperking dat het maar 10 woorden kan herkennen. Het kost bijna 30 dollar.

Ik heb het geïnstalleerd, snap er helemaal niets van hoe het werkt, en ik betwijfel of het overweg kan met Chinees.

Het programma crashte net ook al. Sterk af te raden.

Een programma dat een file zonder gebruik van scanner kan omzettten

In deze categorie heb ik tot nu toe geen goede programma's gevonden.

Softi FreeOCR, versie 1.5

Dit programma is hier te downloaden, en hoef je niet te installeren.

Maar het is oud, wordt niet verder ontwikkeld, en lijkt geen Chinees aan te kunnen.

PDF-XChange Viewer, versie 2.5.209

Dit programma is hier te downloaden, en hoef je niet te installeren.

Je hebt ook nog extra bestanden nodig voor de OCR (klik op OCR plugin).

Voor zover ik kan zien kan het maar 4 talen aan (geen Chinees).

Nuttige sites

iciba: Een site die compleet in het Chinees is, maar de verklaringen worden in het Engels gegeven. Het enige wat je moet kunnen vinden is het invoervak, en je moet de karakters in het Chinees kunnen intikken. Maar ik heb nog geen plek (Internet of woordenboek) gevonden met een zo grote vocabulaire. Ik heb al heel veel woorden in iciba gevonden die zelfs in mijn dikste woordenboek (2000 À-pagina's) niet opgenomen waren.


De woordenboekpagina van MDBG: Je kan zowel Engelse woorden intikken, die dan automatisch naar Chinees worden vertaald, als Chinese karakters of pinyin (met of zonder toontekens).
De pagina van MDBG met radicalen: Als je het radicaal van een karakter weet of vermoedt, en je kan strepen tellen, kom je er hier vrijwel zeker uit.

De woordenboekpagina van YellowBridge: Het voordeel t.o.v. MDBG is dat als je een karakter zoekt, je ook alleen een lijst met karakters krijgt (bij MDBG zitten er ook woorden in de zoekresultaten). Verder kent YellowBridge meer karakters en woorden dan MDBG. De betekenissen zijn over het algemeen gelijk aan die van MDBG.