Culturele wetenswaardigheden
- Namen
- Familienamen in het Chinees
- Feesten
- Maankalender vs. onze kalender
- Symboliek van schilderijen
- Voedsel
- Bezienswaardigheden
- Popmuziek
- Culturele misstappen
- Bijgeloof
- Cadeautjes
- Fooien
Namen
Vroeger hadden Chinezen 1 karakter als achternaam, en 2 als voornaam. Het 1e karakter van de voornaam was de generatienaam. Alle kinderen van dezelfde generatie, en ook de neven aan vaderskant, hadden dezelfde generatienaam. Tegenwoordig wordt op grote schaal met die traditie gebroken.
Het probleem met een voornaam van 1 karakter is, dat er zelfs met 2 karakters al veel te veel gelijke namen zijn. In de stad Shenyang woonden volgens een onderzoek bijna 5000 mensen met exact dezelfde naam: Liang Shu Zhen ([bcho], p. 22).
Tegenwoordig worden er soms voornamen van 3 karakters gebruikt. Ik was er tot begin 2013 nog nooit 1 tegengekomen, dus keek dan ook vreemd op toen ik van zo'n naam hoorde. Maar ik hoorde van een Chinees dat het een beetje mode aan het worden is om je kind een unieke naam te geven. Al wordt in de praktijk vaak een kortere naam gebruikt (net zoals wij ook niet alle voornamen van onze kinderen uitspreken).
Familienamen in het Chinees
Er zijn verschillende plekken waarop je een soort stamboom kan zien met daarin een deel van de familienamen (zoals vader, oom, nicht, etc.). Er zijn er nl. ontelbaar veel in het Chinees.
Op dit blog vind je een mooi begin om enige idee van de namen te krijgen (in Engels, pinyin en Chinees).
Feesten
Chinees Nieuwjaar (inclusief Lantaarnfestival)
De periode waarin Chinees Nieuwjaar gevierd wordt duurt 15 dagen.
De 2e dag van Chinees Nieuwjaar heet kāinián
(开年, letterlijk: open jaar).
Betekenis: Getrouwde dochters brengen een bezoek aan hun ouders, familie en
goede vrienden.
Sommigen geloven ook dat de 2e dag de geboortedag van alle honden is, and
verwennen ze met allerlei lekkernijen.
De 3e dag van Chinees Nieuwjaar heet chìkǒu
(赤口, letterlijk: rode mond).
Betekenis: het wordt beschouwd als een ongeluksdag om gasten te ontvangen of
te bezoeken.
Het wordt ook beschouwd als een gunstige dag om de tempel van de God van de
Rijkdom te bezoeken, en je je toekomst te laten voorspellen.
Op de 4e dag begint het zakenleven weer zijn normale loop te nemen.
De 5e dag is de verjaardag van de God van Rijkdom,
Guān Yǔ
(关羽).
Er wordt vuurwerk afgestoken om zijn aandacht te trekken, en er zo zeker van
te zijn dat hij je goed gezind zal zijn en je geluk zult hebben.
Op de 6e dag begint het zakenleven in Taiwan weer, vergezeld van vuurwerk.
De 7e dag van Chinees Nieuwjaar heet rénrì
(人日, de verjaardag van de gewone man, letterlijk: mensen - dag).
Iedereen wordt die dag 1 jaar ouder.
De 15e dag is de laatste dag van het Chinese Nieuwjaar, en heet het lantaarnfestival.
Maankalender vs. onze kalender
Chinees Nieuwjaar
Chinees Nieuwjaar is elk jaar op een andere dag in onze tijdrekening. De dag dat de zon op zijn laagst staat, wat bij ons vaak 21 of 22 december is, moet in China in de 11e maand van het jaar vallen.
Chinees Nieuwjaar begint op de 2e volle maan na die dag, en aangezien de cycli van maan en zon met elkaar verschillen, is dus Chinees Nieuwjaar elk jaar op een andere dag.
Het enige dat zeker is, is dat het ergens tussen 21 januari en 20 februari valt.
Geboortedata
Als je van een Chinees zijn geboortedatum doorkrijgt, controleer dan ook of het om die in de maankalender of die in onze kalender gaat.
In de meeste gevallen zal het die in de maankalender zijn, want die in onze kalender is elk jaar verschillend, net als Chinees Nieuwjaar.
Dit is voor mensen uit niet-Aziatische landen natuurlijk om helemaal tureluurs van te worden, maar gelukkig bestaan er sites waar je data kunt omrekenen.
Dit is bv. zo'n site. Links kan je een Westerse datum invullen en die laten omrekenen naar een Chinese, en omgekeerd. Bij het omgekeerde moet je er wel rekening mee houden dat ze een Chinees jaartal willen, want ook die verschillen van de Westerse. Vanaf Chinees Nieuwjaar in 2013 leven we in China in 4711.
Als je als experiment een vaste dag en maand invult in de rechtervakjes, maar een verschillend jaartal, dan zal je zien dat er steeds een andere Westerse datum komt uitrollen. Een Chinese (maankalender)geboortedag is dus steeds anders in onze kalender.
Symboliek van schilderijen
- Ekster
- Als je 2 eksters naar de deuropening van een huis ziet vliegen, dan betekent dat dat je dubbel geluk zult krijgen. Het eerste karakter van ekster is het zelfde als het 1e karakter van feestelijke gebeurtenis.
- Kraanvogel (Grus Japonensis, met rood op de top van zijn kop)
- Zie je vooral in huizen van oude mensen, want staat voor een lang leven (net als pijnbomen).
- Mandarijneenden
- Zie je vooral bij net getrouwde mensen. Er wordt gezegd dat mandarijneenden hun hele leven bij elkaar blijven.
- Pijnboom
- Zie je vooral in huizen van oude mensen, want staat voor een lang leven (net als de rood-kroon-kraanvogel (officiele Nederlandse term ken ik niet)).
- Pioenrozen
- Staan voor geluk en een hoge status.
- Vleermuizen
- Staan voor geluk. Het 2e karakter van vleermuis wordt net zo uitgesproken als het 1e karakter van geluk, en vroeger was het zelfs hetzelfde karakter.
In dit Engelstalige artikel vindt je veel informatie over de symboliek van bloemen en fruit.
Voedsel
Enkele favoriete gerechten in China ([cp]):
- Kippepoten
- Bloedsoep
- Beenmerg (gǔsuĭ, 骨髓)
- Gebakken ingewanden (fried intestines)
Bezienswaardigheden
Steden
Best bewaarde geheimen ([cp]):
- Guilin (Guìlín, 桂林).
- Qingdao (Qīngdăo, 青岛). Komt het beroemde bier vandaan.
- Jiuzhaigou (Jiǔzhàigōu, 九寨沟). Letterlijk vallei van de 9 dorpen. Een natuurreservaat in het noorden van de provincie Sichuan.
- Tianjin (Tiānjīn, 天津). Stad op een uur reizen van Beijing. Vooral bekend van architectuur.
Watersteden ([cp]):
- Suzhou (Sūzhōu, 苏州, in de provincie Jiangsu) is niet echt een water town, hoewel het het Venetie van het oosten wordt genoemd. Het is meer een garden town.
- Xitang (Xītáng, 西塘) is 1 van de mooiere watersteden in de omgeving van Shanghai (in de provincie Zhejiang).
- Zhouzhuang (Zhōuzhuāng, 周庄, in de provincie Jiangsu).
- Tongli (Tónglĭ, 同理, in de provincie Jiangsu).
- Zhujiajiao (Zhūjiājiăo, 朱家角), op ongeveer een half uur van Shanghai.
Popmuziek
Interessante groepen ([cp]):
- Cold Fairyland. Een groep uit Shanghai die traditionele instrumenten (zoals de pipa) in hun muziek integreert.
- Crystal Butterfly.
- Sonit (??)
Culturele misstappen
Gedragingen die door veel Chinezen als beledigend worden beschouwd ([cp]):
- Het afslaan van een drankje. Neem evt. alleen een paar kleine slokjes, maar accepteer het wel.
- Het steken van eetstokjes in je kom met rijst. Dat doet denken aan de wierookstokjes die je brandt voor overleden voorouders.
- Het aannemen of geven van visitekaartjes met 1 hand. De kaartjes vertellen veel over jezelf, en moeten daarom met 2 handen gegeven en ontvangen worden. Verder wordt de ontvanger geacht ze aandachtig te bekijken.
- Het openlijk praten over romantiek of sexueel getinte zaken.
- Het dragen van een groene hoed.
Cadeautjes
De cadeau's die in China het meest gewaardeerd worden ([cp]):
- Alcohol, en in het bijzonder báijiǔ (白酒). Het alcoholpercentage moet bij voorkeur boven de 50 zijn. Goed merk: wǔliángyè (五粮液, 5 grains spirit).
- Cigaretten.
- Fruit (wat maar voorradig is, gezien het seizoen).
- Cakes.
- Geld (in een rode envelop). Geld wordt beschouwd als een symbool voor geluk in China.
Bijgeloof
Belangrijkste vormen van bijgeloof ([cp]):
- 4 is geen geluksgetal, omdat sì (四, 4 ) lijkt op sĭ (死, dood).
- Geef iemand als cadeau geen klok of kam. Klok (zhōng, 钟) lijkt op einde (zhōng, 终), oftewel dood. Kam lijkt op verliezen.
- Geef geen schoenen aan je geliefde, omdat hij/zij dan uit je leven weg zal lopen.
- Ga niet op nieuwjaarsdag de vloer vegen, want dan veeg je ook het geluk weg.
- Op je verjaardag moet je 'lang leven noedels' (long life noodles) eten.
- Zet op oudjaarsavond alle deuren en ramen open, zodat het oude jaar kan verdwijnen.
- De Chinese dierenriem telt 12 tekens. Stel je bent geboren in het jaar van de aap, dan is elke keer (om de 12 jaar) dat het weer het jaar van de aap is je ongeluksjaar. Maar... je kan er iets tegen doen: zoveel mogelijk rode kleding aantrekken. En het is het beste als iemand anders je die kleding als kado geeft.
- Als je op de 2e dag van de 2e maand (maankalender) naar de kapper gaat krijg je een jaar lang geluk.
Niezen
Niezen kan verschillende dingen betekenen (naast dat je verkouden of allergisch bent :-) ).
- Als je 1 keer niest betekent het dat iemand je mist, aan je denkt;
- Meerdere keren niezen kan betekenen dat iemand achter je rug om over je aan het praten is;
- Je krijgt een gast in je huis.
Fooien
Fooien zijn niet gebruikelijk in China. Geef ze alleen voor zwaar werk (massage) en zeer goede service ([cp]).
Reageer via E-mail (dalmolen@xs4all.nl)
Deze pagina is voor het laatst gewijzigd op: 29-10-17 11:30:04