Klassiek Chinees

Introductie
Verschillen tussen klassiek Chinees en modern Chinees
Karakters met verschillende betekenis
Speciale karakters
Grammaticale structuren en regels
Voornaamwoorden
Eigenschapswerkwoorden
Bijwoorden
Links
Links naar teksten uit het boek van Paul Rouzer

Introductie

Verschillen tussen klassiek Chinees en modern Chinees

Een aantal cruciale verschillen tussen klassiek en modern Chinees:

Modern Chinees	Klassiek Chinees	Beschrijving
Gebruik van maatwoorden (classifiers)	Zelden gebruik van maatwoorden
Veel woorden van 2 karakters of meer	Meeste woorden 1 karakter

Karakters met verschillende betekenis

Simpl.	Trad.	Pinyin	Modern Chinees	Klassiek Chinees	Beschrijving
他	他	tā	hij	ander	De klassieke betekenis komt ook in modern Chinees nog terug in bv. 他人 (tārén).
去	去	qù	gaan naar	weggaan, wegdoen
是	是	shì	zijn	dit, deze
也	也	yĕ	ook	geeft aan dat het een zin met een naamwoordelijk gezegde is	Zie een uitgebreidere beschrijving.

Speciale karakters

Zhī (之)

Als 之 tussen 2 naamwoorden of naamwoordelijke woordgroepen staat, fungeert het als partikel van onderschikking. Als het op de positie van het lijdend voorwerp staat, kan het functioneren als voornaamwoord.

Partikel van onderschikking

Meestal kan dit vertaald worden met 'van', d.w.z. bezit. Bv.: 王之马 (wáng zhī mă: het paard van de koning).

Gewoon 王马 zou ook het paard van de koning betekenen, maar door toevoeging van 之 wordt het verband wat losser (vgl. in het Nederlands met witbrood resp. wit brood).

Soms is 'uit' een betere vertaling van 之, bv. 宋之马 (Sōng zhī mă: paarden uit (de staat) Song).

Voornaamwoord

Als 之 staat op de positie van het lijdend voorwerp kan het dienen als voornaamwoord, bv. hem, haar, het, ze of hen.

Maken van vragen met 乎 (hū)

De zin 虎食肉 (hǔ shí ròu: de tijger eet vlees) kan als volgt tot een vraag omgetoverd worden:
虎食肉乎？ (hǔ shí ròu hū?: eet de tijger vlees?)

En als je de vraag ook nog negatief wilt maken, dan voeg je 不 toe:
虎不食肉乎？ (eet de tijger geen vlees?).

Als er een vragend voornaamwoord zoals 谁(shuí) of 何(hé) in de zin voorkomt, wordt hū niet altijd gebruikt.

也 (yĕ)

Kan gebruikt worden aan het eind van een zin om aan te duiden dat de zin een naamwoordelijk gezegde bevat. Yĕ kan achterwege gelaten worden als dat al duidelijk is.

非 (fēi)

Wordt gebruikt voor het ontkennen van een zin met een naamwoordelijk gezegde.

者 (zhĕ)

Door dit partikel achter woorden te plakken kan je er een naamwoord van maken.

In zijn simpelste vorm plak je dit achter een werkwoord of een "verb phrase", en duidt het de persoon of het ding aan dat de actie uitvoert.

Voorbeelden:

知者(zhīzhĕ): hij die weet;
道人者(dàorénzhĕ): hij die mensen leidt;
不命者(bùmìngzhĕ): hij die niet commandeert.

所 (suǒ)

Dit is net als zhĕ een partikel van nominalisatie.

Grammaticale structuren en regels

Ontkenning van 有

Yǒu wordt niet ontkend met 不　of　没, maar met 无 (wú).

Verder wordt 无 niet voor 有 geplaatst, maar komt het in plaats daarvan. 无 betekent nl. 'niet hebben' of 'niet zijn'.

Nevenschikking en onderschikking

Nevenschikking houdt in dat de woorden in een naamwoordelijke woordgroep dezelfde status hebben, bv. 'honden en katten'.

Onderschikking houdt in dat 1 van de woorden in een naamwoordelijke woordgroep bepaalt om wat voor soort ding het gaat.

Bv.: een universiteitsziekenhuis is een soort ziekenhuis, maar geen soort universiteit. Ziekenhuis wordt in dit geval de kern genoemd, universiteit is de bepaling.

In klassiek Chinees staat de kern altijd achteraan.

Het maken van een vraag

Zie het stuk over 乎.

Voornaamwoorden

Voornaamwoorden verwijzen naar of komen in de plaats van een naamwoord of een naamwoordelijke woordgroep.

Type voornaamwoord	Simpl.	Trad.	Pinyin	Betekenissen	Uitleg
Bezittelijk	其	其	qí	zijn, haar, ervan, hiervan, daarvan, hun
Aanwijzend	其	其	qí	dat, die
Persoonlijk	之	之	zhī	hem, haar, het, ze, hen
Persoonlijk	我	我	wǒ	ik, wij	1e persoon enkelvoud en meervoud
Persoonlijk	吾	吾	wú	ik, wij	1e persoon enkelvoud en meervoud. Wordt maar zelden gebruikt als lijdend voorwerp, i.t.t. wǒ.
Persoonlijk	子	子	zĭ	u (jij)	2e persoon enkelvoud
Persoonlijk	汝	汝	rǔ	jij (u)	2e persoon enkelvoud
Persoonlijk	尔	爾	ĕr	jij (u)	2e persoon enkelvoud
Aanwijzend	斯	斯	sī	dit, deze
Aanwijzend	是	是	shì	dit, deze
Aanwijzend	此	此	cĭ	dit, deze
Aanwijzend	彼	彼	bĭ	dat, die
Vragend	谁	誰	shuí	wie	Vraagt naar een persoon. Dit woord kan o.a. op de plaats van het onderwerp staan of als vertaling van 'wiens' (zoals in 谁之马？: wiens paard?). Zie ook de combinatie met 乎(hū).
Vragend	何	何	hé	wat, welk	Zie ook de combinatie met 乎(hū).

Eigenschapswerkwoorden

Dit zijn eigenlijk een soort bijvoeglijke naamwoorden, alleen worden ze in het Chinees soms anders gebruikt.

Ze kunnen attributief gebruikt worden, vergelijkbaar met onze bijv. naamwoorden, predicatief of causatief.

Attributief

In 白宫 (bái gōng: wit paleis) vervult bái de rol van een "normaal" bijvoeglijk naamwoord.

Predicatief

Je kan de volgorde van het eigenschapswerkwoord en het zelfstandig naamwoord ook omdraaien: 宫小 (gōng xiăo) betekent: het paleis is klein.

Causatief

Vooral deze vorm is nogal afwijkend en wat ingewikkelder.

In 王小其国 (wáng xiăo qí guó) kan je xiăo opvatten in de zin van dat de koning iets doet, of dat hij iets vindt.

In het 1e geval wordt de vertaling: 'de koning verkleint zijn land'.
In het 2e geval: 'de koning vindt zijn land klein'.

Bijwoorden

Bijwoorden zeggen iets over het gezegde van de zin of over een ander bijwoord.

Simpl.	Trad.	Pinyin	Betekenissen	Uitleg
亦	亦	yì	ook
又	又	yòu	ook nog, weer, alweer, nogmaals
日	日	rí	dagelijks
固	固	gù	beslist
必	必	bí	noodzakelijkerwijs
皆	皆	jiē	in alle gevallen
莫	莫	mò	in geen geval
自	自	zì	zelf
相	相	xiāng	elkaar
安	安	ān	hoe, waar
何	何	hé	hoe, waarom
甚	甚	shèn	erg
大	大	dà	in grote mate, heel erg
不	不	bù	niet	Bijwoord van ontkenning